Zincir Mağazalar Derneği Başkanı: Krediler durdu, nakit sorunu yaşanabilir

Perakende sektöründeki gelişmeleri değerlendiren Zincir Mağazalar Derneği Başkanı Serhan Tınastepe, bazı bankalarda tedarikçi finansman sistemi ile sunulan kredilerin durdurulduğunu, bu durumun telafisi zor sıkıntılar yaşatmaya başladığını söyledi.

Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, Merkez Bankası’nın son düzenlemeleri sonrası birçok bankada tedarikçi finansmanı kredilerinin durduğunu veya yüksek hizmet bedeli uygulaması başladığını belirterek, bu durumun acilen düzelmemesi halinde özellikle KOBİ’ler ayağında ciddi bir nakit sıkıntısı başlayacağını söyledi.

Perakende sektöründe enflasyon kaynaklı cirosal büyümeye karşın adet bazında hâlâ pandemi öncesi seviyelerin yakalanamadığını belirten Tınastepe, mağazaların artış hızında da yavaşlamaya dikkat çekti.

Tınastepe bu kapsamda, tedarikçi finansman sistemindeki tıkanıklığın çözülmesinin yanı sıra, mağaza yatırımlarına KDV istisnası, kiralardaki KDV ve stopaj oranlarının düşürülmesi, yabancı markalara döviz bazlı kiralamanın kaldırılması ile kozmetikteki kredi kartı taksit yasağının kaldırılması gibi talepleri dile getirdi.

TELAFİSİ ZOR SIKINTILAR YAŞANIYOR

Perakende Teknolojileri Konferansı’nın tanıtım toplantısında sektördeki gelişmeleri değerlendiren Tınastepe, “Merkez Bankası’sının düzenlemesi sonrası bazı bankalar tarafından yapılan uygulamalarda, tedarikçi finansman sistemi vasıtasıyla sunulan tedarikçi kredilerinin durdurulduğunu veya gösterilen faize ilave olarak yüksek hizmet bedeli uygulaması başlatıldığını görüyoruz. Bu durum toplam maliyetleri politika faizlerinin çok üstüne getiriyor. Bu durum tedarikçilerimiz ve bizler açısından telafisi zor sıkıntılar yaşatmaya başlıyor” dedi.

Tınastepe, sözlerine şöyle devam etti: “Bu noktada yeniden 90’lı yıllardaki çek senetle ticarete dönmemek adına bu uygulamadan bir an önce vazgeçilmesi veya tedarikçi finansman sisteminin bu uygulamaların dışına tutulması gerek. Aksi durumda ülke genelinde KOBİ’ler tarafında ciddi bir nakit ve maliyet artışı sorunu yaşanmaya başlayacak”

TCMB ZORUNLU KARŞILIK VE TAHVİL TUTMA ZORUNLULUĞU GETİRMİŞTİ

Merkez Bankası geçen yıl Eylül’de başlayan faiz indirimi süreci ile birlikte selektif kredi yaklaşımı kapsamında, verilen krediler için zorunlu karşılık ayırma ve tahvil tutma zorunlulukları başta olmak üzere bankalara yönelik bir dizi düzenlemeyi hayata geçirmişti.

TCMB’nin söz konusu adımları arasında ticari kredilerde yüzde 20 zorunlu karşılıkları tutma uygulaması yerine yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi getirilmesi; bazı kurumsal krediler için yüzde 10 üzeri büyümede ve belirli faiz oranı üzerindeki bazı kurumsal krediler için yine ek tahvil yükükümlülükleri getirilmesi bulunuyor.

Reuters’ta geçen ay yayımlanan bir haberde, tahvil alma yükümlülüğüne girmek istemeyen bankaların bazı kredileri kapatma yoluna da gittiği, birçok şirketin de yeni adımlarla bu kredilere erişimin “her geçen gün daha da zor” hale gelmesinden yakındığı belirtilmişti.

KOBİ’LERİN SORUNLARINDAN BİRİ FİNANSMANA ERİŞİM

Tınastepe, “Merkez Bankası’nın aldığı kararlarla birlikte bankalar bu sistemi çok fazla ilerletmeme yönüde tavır almaya başladılar. Çünkü zorunlu karşılık regülasyonu ile birlikte artık onlar için anlamsız hale gelmeye başladı. Kimi bankalar da bunu bir şekilde ilerletiyor ama bu sefer de ‘maliyetleri yükseltelim’ demeye başladı” dedi.

“Umarız ki bu hatadan dönülür” ifadelerini de kullanan Tınastepe şöyle devam etti, “Çünkü Türkiye’de KOBİ’lerin en büyük sorunlarından biri hem sermaye derinliklerinin az olması hem de finansmana erişim problemleri olması. Tedarikçi finansmanı sistemi KOBİ’lerin bu iki konuda da sorunların gideren bir sistemdi”

‘SATIŞLAR ADET DEĞİL FİYAT BAZLI ARTIYOR’

Perakende sektörü olarak 2022’yi cirosal anlamda kötü geçirmediklerini belirten Tınastepe, “Satışlarımızın gidişatı iyi olmakla beraber burada asıl kaynağın adet bazlı değil fiyat bazlı olduğunu belirtmemiz gerek. Satış adetlerinde hala pandemi öncesini yakalayabilmiş değiliz. Bu durum bizi verimlilik çözümleri aramaya yöneltiyor. Dolayısıyla mağazalaşma hızında bir düşüş gözlemlemekteyiz” dedi.

Tınastepe, “Alım gücü düşmesine rağmen satışlarda gözlediğimiz hareketliliği fiyatlarda artış beklentisinin çok yüksek olmasına bağlıyoruz. Tüketici, alımlarını öne çekerek artıştan etkilenmemeye çalışıyor. Bu da diğer taraftan beklenti enflasyonunu tetikliyor” diye konuştu.

‘KDV İSTİSNASI TALEP EDİYORUZ’

Turist yoğunluğunun da şu anda perakende sektöründeki ciroları destekleyen önemli unsurlardan olduğunu belirten Tınastepe, seçim yılı olması nedeniyle 2023’ün iç talep açısından da canlı olmasını beklediklerini söyledi. Şu anda perakende sektörünün en önemli sorunlarından birinin enerji başta olmak üzere maliyetler olduğunu belirten Tınastepe, “Mağaza yatırımlarına turizmde ve sanayide olduğu gibi KDV istisnası, kiralarda KDV ve stopaj oranlarının düşürülmesini talep ediyoruz” dedi.

Gıda dışı organize perakende markalarını bünyesinde bulunduran Zincir Mağazalar Derneği 2021 rakamlarına göre toplam 500 milyar lira ciro ve 55 bin satış noktasını temsil ediyor. (REUTERS)