Taşımacılıkta kriz: 1500 TIR gitmek, 7 bin TIR dönmek için 45 gündür bekliyor

Savaş öncesinde Rusya’ya 7 gün içinde varan Türk TIR’ları, savaş sonrası bir ayda ulaşamaz oldu. Uzayan süreler maliyetleri de katladı. UND Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Özer, şu an 1500 TIR’ın Türkiye’den çıkmak, 6-7 bin TIR’ın da ülkeye dönmek için en az 35 gündür beklediğini, bazı TIR’ların bekleme sürelerinin 45 günü bulduğunu söyledi.

Rusya-Ukrayna savaşı Türk taşımacılığına büyük sekte vurdu.

Savaş nedeniyle Ukrayna üzerinden yapılan tüm transit taşımalar Gürcistan sınırındaki Sarp Sınır Kapısı’nda yoğunlaştı. Bu yoğunluğu ne Sarp Sınır Kapısı’nın, ne Gürcistan’ın içindeki gümrüklerin ne de Rusya’daki gümrüklerin kaldırdığı; Türk TIR’larının büyük mağduriyet yaşadığı belirtildi.

Sozcu.com.tr’ye konuşan Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Özer, “Bu durum 45 gündür hiç düzelmedi. Savaş çıktığından bu yana bekleyen TIR’lar var” dedi.

Özer, “12 Nisan itibarıyla Sarp Sınır Kapısı’ndan çıkış için bekleyen, Türkiye’den Gürcistan’a ve diğer ülkelere gitmek için bekleyen 1102 tane aracımız var. Bu sayı toplamda 1500’ü bulur. Fakat bu, günlük sayı. Her gün artıyor. Bunun haricinde toplamda 6-7 bin TIR ise Türkiye’ye dönmek için bekliyor. Tam bir kaos hakim” diye konuştu.

UND Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Özer’in sozcu.com.tr’ye ilettiği grafik

BEKLEME SÜRELERİ VE MALİYET KATLANDI

Özer’in verdiği bilgiye göre, savaş öncesinde İstanbul’dan yola çıkan bir TIR, Bulgaristan, Romanya, Moldova ve Ukrayna üzerinden Rusya’ya 7 günde varıyordu. Bunun maliyeti ise 3 bin 500 dolar idi.

Savaş sonrası Ukrayna üzerinden yapılan transit taşımalar yapılamadığı için bu güzergah Bulgaristan-Romanya-Macaristan-Polonya-Letonya (ya da Belarus)-Rusya şeklinde uzadı. Bu şekilde yapılan taşımacılık ise 6 günden 12 güne; maliyeti de 3 bin 500 dolardan 6 bin 250 dolara çıktı.

Yine savaş öncesi, Karasu ve Odessa üzerinden Rusya’ya maliyeti 4 bin dolardan 7 günde ulaşılabiliyordu. Savaş sonrası bu güzergah kullanılamaz olunca Türkiye ile Gürcistan arasındaki sınır kapısı olan Sarp Sınır Kapısı’na yoğunluk başladı. Gürcistan’dan Rusya’ya varış süresi ise 15 günden 30 güne çıkmış oldu.

Kaynak: UND

‘AZERBAYCAN SADECE BİZDEN GEÇİŞ ÜCRETİ ALIYOR’

Özer, yaşadıkları mağduriyetin altında yatan nedenleri ‘gümrüklerdeki çıkışların yetersiz olması’, ‘Rus polisinin bu işi ranta çevirip, para alarak en sondaki aracı en öne geçirmesi’, ve ‘Azerbaycan’ın sadece Türk plakalı araçlardan geçiş ücreti alması’ şeklinde sıraladı.

Azerbaycan’ın sadece Türk plakalı araçlardan 700-800 dolar geçiş ücreti aldığını anlatan Özer, “Bu ücreti Ruslardan, Gürcülerden ya da başka bir milletten almıyorlar. Bizden alındığı için Azerbaycan üzerinden gelebilecekken, ek maliyet çıkmasın diye gelemiyoruz” diye konuştu.

BİR TIR’IN 45 GÜNLÜK KAYBININ FATURASI 6 BİN DOLAR

Tüm bu beklemenin maliyetini de sozcu.com.tr için hesaplayan Özer, “Sadece bir TIR’ın 45 gün beklemesinin maliyeti 6 bin dolar” dedi.

Bekleyen TIR’ların ne taşıdığına ilişkin de bilgi veren Özer, “Dönüş yolundaki araçlarımızın içinde Akkuyu Nükleer Santrali’ne gelen ürünler var. Bunun dışında lastik ham maddeleri, bakır, tarım ürünleri gibi ihracatını yaptığımız ürünlerin ham maddeleri var” diye konuştu.

Özer, “Parasını ödedeğiniz ürün fabrikaya ulaşamıyor. Fabrika ham madde bekliyor, gelemiyor. Araç 15 günde geleceği yolu 50 günde geliyor. Hiçbir iş yapmadan ek maliyet çıkıyor. Şoförün maaşı, aracın sigortası, mesai devam ediyor ama kazanç duruyor” değerlendirmesinde bulundu.

‘FATURASI VATANDAŞA ÇIKABİLİR’

Özer, bu sorunun sadece nakliyecilerin değil, ülkenin dış ticaretinin de sorunu olduğunu, faturasının yine vatandaşa pahalılık olarak dönebileceğine işaret etti.

Ancak savaş çıktığından bu yana hiçbir çözümün üretilemediğine dikkat çeken Özer, ilerleyen günlerde TIR sirkülasyonunun artmasının beklendiğini ifade ederek “Bu iyi günlerimiz. Daha kötü, nefes alamayacak hale gelmeden önlemler alınmalı. Komşu ülkelerle koordineli önlemler almamız lazım” dedi ve yapılması gerekenlere ilişkin şunları söyledi:

NE YAPILMALI?

• Türkmenistan sınır kapılarının transit geçişlere açılması lazım. Pandemiden bu yana 2,5 senedir kapalı.

• Azerbaycan’ın Türk plakalı araçlardan aldığı transit geçiş ücretleri kaldırılmalı. Biz onlardan almıyoruz ama onlar sadece bizden alıyor. Ek maliyet oluşturduğu için Azerbaycan üzerinden gelemiyoruz.

• Türkiye’den Rusya’ya RoRo seferlerinin başlatılması lazım. Bu, gümrüklerdeki yoğunluğun azalmasını, ihracat ve ithalat yüklerinin sorunsuz ulaşmasını sağlar.

• Türk gümrüklerinin de en ust seviyede clismasi lazım. Sarp Gümrüğü’nden 600-700 TIR geçerken şu an 300-500 TIR geçiyor. Vardiyaların, memur değişiminin askeri düzen disipliniyle yapılmasını talep ediyoruz. Çünkü bir gümrük memuru mesaisini bitirince, diğer memurun gelmesine kadar kabin bir saat boş durabiliyor. Bu, her gün Türkiye’ye bir saat araç giriş-çıkışının olmaması demek. Saha amirlerinin sahada olması lazım.