Soma’da eksikleri sıralayan müfettiş Amasra’ya geçer not vermiş
Bartın Amasra’daki maden faciası yaşanmadan 3 gün önce denetim yapan ve geçer not veren Çalışma Bakanlığı müfettişinin Manisa Soma’da 301 işçi öldükten sonra hazırladığı raporda eksikleri sıraladığı ortaya çıktı.
Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait maden ocağında 43 işçinin hayatını kaybettiği patlama 14 Ekim 2022’de yaşandı. Patlamadan 3 gün önce, 11 Ekim 2022’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişlerinin yaptığı teftişte madende hiçbir eksiklik tespit edilemedi ve geçer not verildi.
ÜRETİM DURDURULSA YARDIM KÖMÜRÜ AKSAYACAKTI
Patlamadan sonra hazırlanan ön bilirkişi raporunda, madendeki havalandırma ile ekipman eksikliğine ve müfettişlerin bu eksiklere rağmen geçer not verdiğine dikkat çekilmişti. Ancak müfettişler 5 – 11 Ekim 2022 arasındaki teftişte madenin çalışmasını durdurmadı. Tüm Türkiye’de dağıtılan yardım kömürü, her yıl eylül ve ekim aylarında Amasra’daki maden ocağından çıkarılıyor. Madendeki üretimin durması, iktidarın yaptığı kömür yardımlarının aksamasına neden olacaktı.
BAKANLIK SORUŞTURMA İZNİ VERMEDİ, DANIŞTAY ‘DUR’ DEDİ
43 madencinin hayatını kaybettiği patlamadan sonra soruşturmayı yürüten savcılık, Çalışma Bakanlığı müfettişleri İ.G. ve C.T. hakkında soruşturma izni istedi. Dönemin Çalışma Bakanı Vedat Bilgin imzasıyla soruşturma izni talebi reddedildi. Ret kararından sonra madencilerin avukatları ve savcılık Danıştay’a başvurdu.
Danıştay Birinci Dairesi başvuruyu haklı buldu, müfettişler hakkında soruşturma izni verilmesine karar verdi. Danıştay’ın oybirliğiyle verdiği kararda, müfettişlerin yalnızca sözlü cevaplarla rapor oluşturduğu, madencilerin eğitimlerinin teorik aşamada kalmasına göz yumduğu, metan seviyesiyle ilgili denetim yapmadığı belirtildi ve soruşturma izni verilmesi gerektiği belirtildi.
AMASRA’YA GEÇER NOT, SOMA’YA SUÇ DUYURUSU
Patlamadan 3 gün önce denetim yapıp madene geçer not veren müfettişlerden C.T.’nin, 13 Mayıs 2014’te Manisa’nın Soma ilçesindeki maden faciasından sonra hazırladığı raporda ise, Amasra’nın tam aksine eksikleri teker teker tespit ettiği, hem şirket hem de Celal Bayar Üniversitesi çalışanları hakkında suç duyurusunda bulunduğu ortaya çıktı.
301 işçinin hayatını kaybettiği Soma’daki facianın ardından, şirket yetkilileri tutuklandıktan sonra hazırlanan raporda imzası bulunan heyette yer alan C.T.’nin tespitleri arasında şunlar yer aldı:
* “Celal Bayar Üniversitesi’nde eğitimde görünen işçiler o sırada eğitimde değildi.
* Eğitimde olması gereken işçiler madende çalışıyordu, faciada hayatını kaybetti.
* Gaz izleme defterleri gerçek değerlere aykırı şekilde dolduruldu.
* Madene gelen müfettişler, sahte gaz izleme defterleriyle yanıltıldı.”
PARA CEZASI DA KESTİ
Amasra’ya geçer not veren C.T., Soma’da şirket yetkilileri tutuklandıktan sonra hazırladığı raporda hem üniversite hem de şirket hakkında suç duyurusunda bulunulmasının yanı sıra şirkete de 4 bin 480 Türk Lirası para cezası da kesti.
Hem Soma’da hem de Amasra’da madenci yakınlarının avukatlığını yapan isimlerden biri olan Melike Polat, “Müfettiş C.T., Soma’da dikkat ettiği kriterlere Amasra’da da dikkat etmiş olsaydı bu katliam hiç yaşanmayacaktı” dedi.
Avukat Polat’a göre, müfettiş C.T. Soma’daki faciadan sonra ihmalleri ve sorumlulukları tespit etti ve risksiz bir iş yaptı.
Avukat Polat, “Bizim beklentimiz ise hiç kimsenin çalışırken ölmemesi için denetimlerin göstermelik şekilde değil gerçekten yapılması ve işçilerin güvenli ortamlarda çalışabilmeleri amacını taşıması” dedi.