Seçim zamanında yapılırsa Erdoğan aday olabilecek mi?

MHP Lideri Bahçeli’nin, seçimin 18 Haziran 2023 günü yapılacağını açıklaması Erdoğan’ın 3. kez cumhurbaşkanı adayı olup olamayacağı tartışmalarını alevlendirdi. Anayasa’nın 101’inci maddesine göre bir kişi en fazla 2 kez aday olabiliyor. Sabih Kanadoğlu ve Prof. Ergun Özbudun Erdoğan’ın Anayasa’ya aday olmasının mümkün olmadığını keydediyor.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, cumartesi günü Siyaset ve Liderlik Okulu’nun yeni eğitim dönemi açılışında soruları yanıtlarken seçimin normal tarihinde yapılacağını, erken seçim yapılmayacağını açıkladı. Çok net bir şekilde tarih de veren Bahçeli şu ifadeleri kullandı:

“Seçimler yasa çerçevesinde 18 Haziran 2023 tarihinde yapılacaktır.”

İktidar kanadından gelen bu açıklama Recep Tayyip Erdoğan’ın adaylığı konusundaki yasal durumu bir kez daha gündemin üst sıralarına taşıdı. Zira Anayasa’ya göre bir kişi en fazla 2 defa cumhurbaşkanı seçilebiliyor.

Anayasa’nın 101. maddesinde düzenlenmiş. Maddenin, ikinci fıkrası aynen şöyle:

“Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.”

KANADOĞLU: ADAY OLAMAZ

Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu geçtiğimiz yıl 25 Şubat 2021 günü sozcu.com.tr’de yayınlanan haberde şu değerlendirmede bulunmuştu:

“Anayasa’nın 101’inci maddesi açık… 2017’deki Anayasa değişikliğinde hiç dokunulmamış bir madde bu… Yani herhangi bir değişikliğe uğramamış, ikiden fazla seçime giremeyeceği hükmünü taşıyan bir madde… Bu yine uygulanması gereken bir hüküm.”

“SADECE TBMM SEÇİMİN YENİLENMESİNE KARAR VERİRSE ADAY OLABİLİR”

“Bu itibarla Cumhurbaşkanı’nın 2014’te ve 2018’de seçilmesinden sonra bir daha aday olması sadece TBMM’nin herhangi bir şekilde seçimin yenilenmesine karar vermesi halinde mümkün. Yani Meclis’te öyle bir karar alınabilirse evet aday olabilir. Onun dışında bu mümkün değil. Böyle bir ihtimal de yok şu anda…

Herhangi bir rejim değişikliği diye bir şey de yok zaten. Onun için ‘sistem değişti bu ilk seçimdi’ diyerek aday olabileceğini savunmak da mümkün değil.”

“KENDİNE ÖZGÜ KARAR VEREN BİR YSK VAR”

“Herhangi bir şekilde aday gösterilirse bunu inceleyecek ve buna karar verecek olan yer YSK… YSK, son halk oylamasında mühürsüz oyların sayılmasında kanuna rağmen karar verdi.

Yani kanunu bir tarafa bırakıp ona göre kendine özgü kararlar verebilen bir Yüksek Seçim Kurulu’nun nasıl bir karar vereceğini şimdiden söylemek mümkün değil.

Anayasa ve yasalara göre Sayın Cumhurbaşkanı, eğer TBMM seçimin yenilenmesine karar vermezse aday olamaz. Aday olamaz da bu kağıt üzerindeki olay… “Peki aday gösterilirse YSK bunu kabul ederse ne olacak?” sorusunun cevabı bende yok.”

sozcu.com.tr’nin 25 Şubat  2021 günü yayınladığı haberde ayrıca iki önemli hukukçu daha Erdoğan’ın aday olamayacağını net bir dille ortaya koymuştu:

PROF. ÖZBUDUN: “ANAYASA HÜKMÜ AÇIK, DEĞİŞMEDİ” 

Anayasa Hukuk ve Siyaset Bilimi Uzmanı Prof. Ergun Özbudun:

“Durum çok net. Tartışılacak birtarafı yok. Gayet açık. Meclis 5’te 3 çoğunlukla seçimlerin yenilenmesine karar vermedikçe üçüncü defa aday olamaz. Çünkü Anayasa’nın hükmü açık. O değişmedi duruyor. Anayasa bir tek istisna getirmiş o da Meclis’in seçimlerin yenilenmesine karar vermesi.”

PROF. KÖKER: “ÜÇÜNCÜ DEFA SEÇİLEMEZ”

Anayasa Hukuku Uzmanı Prof. Levent Köker:

“Benim kişisel fikrim, Anayasa’nın 101’inci maddesindeki cumhurbaşkanının ikiden fazla seçilemediği ifadesi aynen muhafaza edildiğine ve Sayın Cumhurbaşkanı da 2014’te ve 2018’de seçilmiş olduğuna göre, 3’üncü defa seçilememesi gerekir.”