Pelosi’nin Tayvan ziyareti: Jetler havalandı, otelin önünde kuş uçurulmadı…

ABD-Çin arasındaki tansiyon ABD Temsilciler Meclis Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesi ile yükselirken, dün gece bölge oldukça hareketliydi. Çin’in tüm itirazlarına rağmen Tayvan’a giden Pelosi’nin otelinin dışında geniş güvenlik önlemleri alındı, silahlı ekipler bir an olsun bulunduğu yerden ayrılmadı. Çin’de aynı saatlerde yaptığı tatbikatla Taipei yönetimine gözdağı verdi. Biden yönetiminden de ziyaretle ilgili gerilimi düşürmeye yönelik açıklamalar geldi.

Tüm dünya bir süredir Ukrayna’da meydana gelen gelişmelere kitlenmişken, bu kez kilometrelerce öteden Tayvan’dan gelen haberler endişelere yol açtı.

Bir süredir devam eden Çin-Tayvan gerilimi dün, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle iyice tırmandı.

Tayvan’ı kendi topraklarının bir parçası olarak gören ve diğer ülkelerin Tayvan ile resmi temas kurmasını ‘egemenlik ihlali’ olarak gören Çin’de ise bu durum tepkiye neden oldu. Pekin yönetimi Pelosi’nin ziyaretinin ardından hareket geçti, İngiliz Daily Mail gazetesinde yer alan habere göre, Pekin, Tayvan’ın hava savunma bölgesine 21 savaş uçağı ve J-20 uçağı gönderdi.

ÇİN TATBİKAT YAPTI, GÖZDAĞI VERDİ

Çin medyası, J-20 jetlerinin adanın etrafında dolandığını ve Pekin yönetimine ait bir destroyer ve fırkateynin de Tayvan yakınlarında bulunduğunu doğruladı.

Tayvan’daki Savunma Bakanlığı, askeri tatbikatın, Tayvan’ın deniz ve hava sahasını ablukaya aldığını belirtirken, Çin’in Birleşmiş Milletler tarafından uygulanan kuralları çiğnediğini ve topraklarının herhangi bir şekilde ihlal edilmesine karşı koyacağını söyledi. Çin ise tehditlere rağmen Tayvan topraklarını da kapsayan tatbikatların önümüzdeki günlerde de süreceğini duyurdu.

Pelosi, en son 1997’de dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Newt Gingrich tarafından ziyaret edilen Tayvan’a seyahat eden en üst düzey ABD’li yetkili olurken, Çin, askeri tatbikatla yetinmedi, Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle ilgili olarak ABD’nin Çin Büyükelçisi Nicholas Burns’ün Çin Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldığı aktarıldı.

‘KIŞKIRTMAK VE ATEŞLE OYNAMAKTIR’

Xie yaptığı açıklamada, Pelosi’yi “kışkırtmak ve ateşle oynamakla” suçlayarak, ziyareti ile tek Çin ilkesini “ciddi şekilde” ihlal ettiğini ifade etti. Pelosi’nin ziyaretinin “Tayvan bağımsızlığı” ayrılıkçı güçlerine ciddi ve yanlış bir sinyal gönderdiğini aktaran Xie, “Sonuçları son derece ciddi. Çin asla boş boş oturmayacak” dedi.

Beyaz Saray’dan ise Çin’in tepkisine tonu düşürmek isteyen bir yanıt geldi. Yetkililer defalarca Pelosi’nin Tayvan’a gitmek için bağımsız bir karar aldığını söyledi. Beyaz Saray Sözcüsü John Kirby, “ABD, yeni bir kriz yaratmak istemiyor. Pekin’in seçtiği yolu yönetmeye hazırız. Bu durumun büyütülmesini istemiyoruz.” dedi.

ABD’nin ‘Tayvan bağımsızlığını desteklemediğini’ kaydetti ve Biden yönetiminin, geçen hafta Devlet Bakanı Şi Çinping ile yaptığı iki saatlik görüşmede başkanın kendisi de dahil olmak üzere bunu defalarca ilettiğine dikkat çekti.

PELOSİ’NİN OTELİNİN ÇEVRESİNDE KUŞ UÇMADI

Kirby, Pekin’in uzun süredir devam eden ABD politikasıyla tutarlı olan bu ziyareti, bir tür krize dönüştürmesi veya Tayvan Boğazı’nda askeri faaliyetleri artırmak için bir bahane olarak kullanması için hiçbir neden olmadığını söyledi.

Öte yandan, tüm bu tehditler gölgesinde Taipei’ye inen Pelosi’nin çevresinde alınan sıkı güvenlik önlemleri de uluslararası basında gündem oldu. Pelosi’nin Tayvan’daki otelinin çevresinde geniş güvenlik önlemlerinin alınması ve silahlı ekiplerin bekletilmesi dikkat çekti.

Tüm bu gelişmeler olurken, Çin Halk Kurtuluş Ordusu, 4-7 Ağustos tarihleri arasında Tayvan’ı çevreleyen altı bölgede tatbikat ve eğitim faaliyetleri yapacağını açıkladı. Tatbikatların 7 Ağustos’ta Pekin saati ile 12.00’de sona ereceği ifade edilerek, tatbikatlarda gerçek mermi kullanılacağı aktarıldı. Güvenlik nedeniyle, tatbikatların yapılacağı bölgelere gemi ve uçakların girmesinin yasaklandığı açıklandı.

TAYVAN LİDERİ İLE BİR ARAYA GELDİ 

Tayvan ziyaretiyle Çin ve ABD arasında krize yol açan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi de bugün Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile bir araya geldi. Görüşmede Tsai, Pelosi’ye desteği için teşekkür ederken Çin’in askeri tehditleri karşısında geri adım atmayacaklarını söyledi. Tayvan’ı her zaman destekleyeceklerini kaydeden Pelosi de, ABD’nin “Tek Çin” politikasına saygı duyduğunu ancak Tayvan’a desteğin her zamankinden önemli olduğunu belirtti. Pelosi, Tayvan Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada da Tayvan’ı “dünyanın en özgür toplumlarından biri” olarak niteledi.

Pelosi, 1989 yılında meydana gelen Tiananmen olaylarından 2 yıl sonra Pekin’e yaptığı ziyarette Tiananmen Meydanı’na giderek, ‘Çin’de demokrasi için ölenlerin anısına’ yazılı siyah bir pankart açmıştı.

Çinli güvenlik güçlerinin müdahalesiyle pankart kapatılmış, Pelosi ve beraberindekiler meydandan uzaklaştırılmıştı.

Çin, Tayvan’ı kendi topraklarının parçası olarak değerlendiriyor ve ‘barışçıl yeniden birleşme’ adı altında Tayvan’ın idaresini eline almayı isterken bu uğurda güç kullanmaktan çekinmeyeceğini belirtiyor. Ayrıca diğer ülkelerin Tayvan ile resmi temas kurması Çin tarafından ‘‘egemenlik ihlali” olarak görülüyor.