Ölüm gemisinde geri adım: Bakan Kurum duyurdu

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, bünyesinde barındırdığı asbest miktarı nedeniyle uzmanlar tarafından ‘ölüm gemisi’ olarak adlandırılan Brezilya’ya ait nükleer uçak gemisi Nae Sao Paulo’nun sökümü için Türkiye’ye getirilmesinden vazgeçildiğini duyurdu.

‘Ölüm gemisi’ diye nitelenen nükleer uçak gemisi Nae Sao Paulo’nun söküm için Türkiye’ye getirilmesi geniş kesimlerce eleştirilmişti. Tepkilerin ardından bakanlık geri adım attı.

Konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, şu açıklamayı yaptı:

* “1- Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafından Bakanlığımıza yapılan “NAE Sao Paulo” isimli eski askeri uçak gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. $ti. tarafından sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30.05.2022 tarihinde karasularımıza girmeden denetim yapılması ve Bakanlığımız uzmanlarının gözetiminde söküm yapılması koşuluyla ŞARTLI ONAY verdik.

2- Sürecin başından bu yana, tarafı olduğumuz Basel Sözleşmesi gereğince yükümlülüklerimiz ve uluslararası hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık.

3- Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararı alması üzerine, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla 09.08.2022 tarihli yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA’ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazırlanmış Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafımıza sunulmasını istedik.

“GEMİNİN TÜRK KARASULARINA GİRMESİNE İZİN VERİLMEYECEK”

4- Gelinen noktada; Uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi tekrar istenen asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle; “NAE Sao Paulo” isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir.

Biz bugüne kadar söküm işlemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep uluslararası hukukun gereğini yaptık. Sadece NAE Sao Paulo gemisinde değil, tüm gemilerde de sürecin her aşamasını yakından takip ettik; çevremize, insanımıza zarar verecek hiçbir adıma izin vermedik. Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonra da izin vermeyiz.”

BREZİLYA YARGISI DA ‘DUR’ DEMİŞTİ

Brezilya Yüksek Mahkemesi söküm için Aliağa’ya doğru yola çıkan asbestli gemiye dur demişti.