Konut ve kira artışlarına vatandaş isyanı: Cehennemde yaşıyoruz

Satılık ev fiyatları katlanarak artıyor. İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, devletin planlama yapması ve önlem alması gerektiğini söylerken gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman ise konut fiyatlarını birden çok faktörün artırdığını söyledi. Vatandaşlar ise “Kira artışları gerçekten korkunç, gerçekten felaket. Burada ev sahiplerine mi kızmak gerekiyor, yine tepedekilere mi kızmak gerekiyor şaşkınım… Cehennemde yaşıyoruz” diyor.

Kamera: Sinan TUNÇ

BETAM verilerine göre, ülke genelindeki satılık konutların metrekare fiyatları 2022 Mart’ta yıllık bazda yüzde 134,3 arttı. En hızlı artışın görüldüğü il yüzde 172,7 ile Mersin olurken yüzde 159,3’lük artışla İstanbul da Mersin’in ardından ikinci sırada yer aldı.

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, satılık konutlarda geçen yıla göre değeri yüzde 100-200 arasında yükselen yerler de olduğunu belirterek “Bölge bölge bu fiyatlar değişiyor ama İstanbul’da geçen yıla göre artışın yüzde 90 seviyelerinde olduğunu düşünüyorum” dedi.

DEVLET, PLANLAMA YAPMALI

Aşa ayrıca iktidarın harekete geçmesi gerektiğini düşünüyor: “Zaten fiyatlar bu aşamaya gelmişken normal vatandaşın ev alması mümkün değil. Sosyal yapılara, konutlara yönelmek lazım. Özellikle İstanbul’da banliyö hatlar kurulabilir. İstanbul’un kurtuluşu oralardan geçiyor. Örneğin çocuklar feribotla Bursa’dan okumaya geliyor. Yine Gebze’den gelip merkezde çalışan insanlar var. Alternatif konutlama, konut edinme hususu bu şekilde çözülebilir. Devlet planlama yapmalı.”

Satılık konut fiyatlarına sabit fiyat belirleme veya kota koyma ihtimalinin mümkün olmadığını söyleyen Aşa, “Satılık konutlarda tavan noktasına geldik diye düşünüyorum. 1-2 sene içinde bu köpük gidecek diye tahmin ediyorum” diye konuştu.

KONUT FİYATLARINI ARTIRAN FAKTÖRLER

Gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman ise satılık konut fiyatlarındaki artışın, enflasyondan ayrışmadığını paralel arttığının altını çizdi.

Büyükduman enflasyonla birlikte artışta etkili olan birkaç faktörü şöyle sıraladı:

* Yeterli konut üretiminin olmaması, arzın yetersiz kalması
* Üretici Fiyat Endeksi ve inşaat malzemelerindeki maliyet artışı
* Kur artışı sonucunda bazı tasarruf sahiplerinin yatırım aracı olarak konuta yönelmeleri.

Düşük faizli konut kredisi kullandırılarak konut satışlarının artmasını beklemenin yanlış bir strateji olduğunu söyleyen Büyükduman,

“Türkiye’de konut satışında şöyle bir kriz var, kendi varlıklarıyla konutları peşin alan bir grup var. Konut kredi faizlerini takmıyor tabir-i caizse. Sadece sıkışıklık yaratıyor, fiyatları yukarı taşıyor. Kredi faizlerini düşürmek demek peşin alma gücü olan insanların da alım kararlarını kredilere döndürmesine sebep oluyor. Toplam satışa etkisi olmuyor.

Faizi düşürmek veya uygun konut tüketimine teşvik etmek çözüm olmuyor. Yapılması gereken üretimi teşvik edici politikalar veya yeni finansman olanakları yaratmak. Hal böyleyken vatandaşlar ev almakta ve kira ödemekte zorlanıyor.” diye konuştu

BİR EVDE 10 KİŞİ KALIYORUZ

İstanbul Şişli’de SÖZCÜ’ye konuşan vatandaşlar ise yaşadıkları durumu şu sözlerle özetledi:

Melike Acar: Çok kötü şeyler düşünüyorum. Ben paylaşımlı evde kaldığım halde zorluk çekiyorum ve 10 kişi kalıyoruz bir evde. 600 TL her şey, daha da yükseltmeyi düşünüyor. 1000 TL olduğunu düşünün, 10 kişi bir arada yaşamak çok zor, bir de yer bulamıyoruz ve iş bulmakta da zorlanıyoruz. Zorlanınca kirayı da ödeyemiyoruz. Tek kişi geçinemiyorum yani. Tek kişi bir eve çıkmam mümkün değil.

HURDACILIK YAPIYORUM, TEK ODA 1.200 LİRA

Ali Özyiğit: Hurdacılık yapıyorum, tek odalı bir yerde yaşıyorum. En kötüsü 1.200 lira. Tek oda. Akın akın mülteci geldikten sonra fiyat artışları tavan yaptı. En kötü 2+1 ev 3 bin liradan, 3 bin 500 liradan başlıyor. Gidişatımız iyi değil yani. Stüdyo tipi daire, 1,5-2 sene önce 600 liraydı şimdi 1.200 liradan ağzını açıyor. Bu şartlarda evlenmeyi düşünmüyorum, evlenemem ki. Aylık ne kazanacağım zaten, karnımı doyuruyorum. Hurdacılıktan ne kazancağım, 2 bin 500, 3 bin lira para kazanıyorum.

(İsmini vermeyen bir vatandaş): Yabancı talep çok olduğu için çok fazla artış oldu. Yerli insanlar giremiyor, bütçeler belli zaten, maaşlar belli, ne olacak böyle? 2 bin 500 liraya daire bulmak çok zor, 3 bin lira deseniz emekli maaşıyla geçinen insan ne yapacak? Herkes isyanda. Eski kiracılar çıkmak istemiyor, mal sahipleri de hep şikayetçi. Çıksınlar biraz daha…Biraz aç gözlü olmamak lazım.

Tülay Kılıç: Hiç adil değil. Ne düşünebiliriz, iyi bir şey değil, tabii ki kötü. Kimsede vicdan kalmadı.

EV SAHİBİ KİRAYI İKİ KATINA ÇIKARDI, MECBUREN KABUL ETTİM

Yücel Ecevit: Ben 700 liraya oturuyordum. Adam (ev sahibi) diyor ki, ya çık evden ya da 1500 lira ödeyeceksin. Ben de mecburen kabul ettim. Çok saçma bence, insanlar çok çabuk mağdur edilebiliyor. Ev de bulamıyorsun. Senin yerine girecek, 1500-2000 TL verecek adamlar var diyor. Biz de mecbur verdik.

Gülseren Bektaş Doğan: Kira artışları gerçekten korkunç, gerçekten felaket. Burada ev sahiplerine mi kızmak gerekiyor, yine tepedekilere mi kızmak gerekiyor şaşkınım. Hem emekli hem de kiracı olan insanlara yüreğim parça parça oluyor.

(İsmini vermeyen bir vatandaş): Sarıyer’de 2 bin liralık kiraların 7 bin, 8 bin liraya çıktığını duyuyorum.

YABANCILARA SATIŞIN DURDURULMASI LAZIM

Emre Öztürk: Yabancılara satışın durdurulması lazım yoksa önünü alamayız. Aynı zamanda enflasyon var. Ailemin yanından çıkamıyorum.

Ali Turan: Ev sahibiyim hem de kiracım var. Kiracımdan istesem, eski komşum ödemesi çok zor geliyor. Az alsam bana yazık. Çok alsam ona yazık. Devlet bunun altından kalkması gerekiyor. Şoförüm, emekliyim bak şimdi halk otobüsüne çıkacağım.

Zeynep Özney: Nasıl ifade edeyim ki genel artışı, cehennemde yaşıyoruz.