İş bulamayanlar okuldan da oldu!

MEB’in öğrenci sayısını 3 ayda yüzde 158 artışla 410 bine çıkarmakla övündüğü sistem çöktü. Okulunu bırakıp ‘maaş” ve ‘iş garantisi’ verildiği için mesleki eğitim merkezine geçen on binlerce öğrenci 2 ay içinde iş bulamayınca okullarından da oldu. Şimdi bu öğrenciler, örgün eğitimden kaydı silinip, açık öğretime gönderilecek.

Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in ‘iş ve maaş garantisi’ sözü ‘devlet işe yerleştirecek’ gibi algılandı. On binlerce lise hatta üniversite öğrencisi ‘iş ve maaş’ umuduyla geçen Aralık ayında Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri (MTAL) bünyesine açılan Mesleki Eğitim Merkezi Programı’na (MESEM) geçti. Öğrenciler, maaşlı çalışıp, lise diploması alma umuduyla MESEM’e akın etti. Talep patlaması olunca MEB kayıtları, 4 Şubat’a kadar uzattı. Bakanlık, önceki gün MESEM’de kayıtlı öğrenci sayısının 3 ayda yüzde 158 artışla, 159 binden 410 bine çıkardıklarını gururla açıkladı.

KAYITLARI SİLİNECEK

Öğrencilere, ‘Haftanın bir günü okula gelerek, lise diploması alabilirsiniz’ denilen programa kayıt yaptıran 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde 30’u (1275 TL) ve 12. sınıf öğrencilerine yüzde 50’si (2125 TL) maaş olarak İşsizlik Fonu’ndan ödenecek. Oysa, 2 ay içinde öğrenci eğer bir iş bulamaz veya bulduğu işten atılıp, yeni bir iş bulamazsa örgün öğretimden ilişiği kesilip, açık liseye gönderilecekti. Bakanlık şimdi 410 bin olan öğrenci sayısını yıl sonuna kadar 1 milyona çıkarmayı hedefliyor. Ama, 2 ay içinde kendi çabasıyla iş bulamayan on binlerce öğrencinin kaydını sistem otomatik siliyor.

SİSTEMDE GİZLENİYOR

Okul müdürleri, öğrenci sayısının artması için MEB’in kendilerine baskı yaptığını söylüyor. Öğrenci sayısı azalmasın diye 2 ayda iş bulamayanlar sistemde gizleniyor. Müdürler, 10 binlerce öğrenciyi sistemin otomatik olarak okuldan atacağını söyledi. Öğrenci iş bulsa da maaşı İşsizlik Fonu’ndan devletin ödüyor. İşverenler, çalışan öğrencilere ücret ödemiyor. Öğrenciye yaz tatili, ara tatil, yarıyıl tatili yok. İşçiler gibi yılda 1 ay izinleri var.

İstanbul birinci

Mesleki Eğitim Merkezlerinde en çok öğrenci olan 5 il şöyle:

İstanbul: 309 bin 510

Gaziantep: 17 bin 413

Adana: 17 bin 339

Mersin: 16 bin 317

Hatay: 16 bin 154

EĞİTİMCİLER NE DİYOR?

“MEB çocukları okul dışına itiyor”

Eğitim Uzmanı Maksut Balmuk: “Sosyolojik ve pedagojik olarak çok tehlikeli bir durum var. Zorunlu eğitim çağındaki öğrencileri okula teşvik etmesi gereken MEB, bu sistemle öğrencileri örgün öğretimden okul dışına açık öğretime itiyor. Çocuklar küçük yaşta patron baskısına maruz kalıp, eğitim dışına çıkarılıyor. Bakanlık, ‘Çocukları sistem içine alıyoruz, iş yerlerinde çalışıp, ailelerine ekonomik katkı sağlayacaklar’ dedi. Okulu bırakıp MESEM’e koşan öğrenciler şimdi iş bulamadıkları için okullarından da oldu. Yetişkinler iş bulamazken, öğrenciler 2 ayda nasıl iş bulsun?”

Balmuk

“İşsiz okulsuz kaldılar”

İzmir’de meslek lisesi müdürü M.Ö: “Lise mezununa 6 ay bin saatlik bir programla eskiden Ustalık Belgesi verilirdi. Şimdi, üste maaşla bedavadan lise diploması verilecek. Kayıtlı öğrenci sayısı 3 ayda 3 kat arttı ama öğrenci sayısı artmadı. ‘6-8 ayda lise ve üniversite mezunu gençlere istedikleri alanda istihdam garantili iş’ dediler. Bunu duyan herkes okullara akın etti. ‘İş garantisi yok. İşi siz bulacaksınız’ diyoruz, kızıyorlar. Üniversiteyi bırakıp MESEM’e gelenler bile oldu. 2 ayda iş bulamadıkları için hem işsiz hem okulsuz kaldılar. ”

“Baskıdan silemiyoruz”

Ankara’da meslek lisesi müdürü A.T: “MEB, mesleki eğitimde öğrenci sayısını artırmak için okullara baskı yapıyor. 2 ayda iş bulamayan öğrencinin kaydını silip, açık liseye göndermemiz gerekiyor. Ama mesleki eğitimde öğrenci sayısı düşmesin diye baskıdan silemiyoruz. ‘İş garanti’ denildiği için gelip kayıt yaptıranları kayıttan sonra bir daha görmedik. Okulumda, kaydı silinmesi gereken 30 öğrenci var. Bazı okullarda bu sayı 50’yi geçti. Sadece 3 öğrencili sınıflar da var. Kamu kaynakları israf ediliyor.”

“Diploma alamayacaklar”

İstanbul’da meslek lisesi müdürü R.K: “Yaş sınırı yok. Okulumda, 15 yaşında ve 45-50 yaşında saç sakal beyazlamış öğrenciler kayıtlı görünüyor. Haftada 1 gün gelmeleri gerekse de gelmiyorlar. Gelen de, okulu ciddiye almadığı için disiplini bozuyor. Ailesine ekonomik katkı için maaş nedeniyle kaydını MESEM’e alan çocuklar da var. Şimdi 2 ayda iş bulamadıkları için diploma alamayacakları gibi eski okulları yani örgün öğretime geri de dönemiyorlar. ”

Soru – Cevap

■ Bakanlık ne diyor?

Genç işsizlik azalacak

“Mesleki Eğitim Kanunu’nda değişiklikler meyvesini veriyor. MESEM’e kayıtlı öğrenci sayısı, yüzde 158 artışla, 159 binden 410 bine yükseldi. 2022 sonundaki 1 milyon öğrenci hedefimizin yüzde 41’ine 3 ayda ulaştık. Kayıt yaptıran öğrenci aylık bin 275 lira, 3 yıl sonunda kalfa olup 2 bin 125 lira ücret alıyor. Ücreti, devlet ödüyor. Kayıtlı 410 bin öğrencinin 222 bin 283’ü yani yüzde 54’ü 19 yaş ve üzeri. Genç işsizlik azalacak.”

■ Yasa ne diyor?

İşi öğrenci bulacak

3308 sayılı yasa değiştirildi. Meslek liselerinde verilen, “Coğrafya, Fizik, Kimya, Biyoloji, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Görsel Sanatlar, Müzik, Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü” gibi fark derslerini tamamlayan MESEM öğrencileri lise diploması alabilir. 2 ay içinde iş bulamayanlar ise açık liseye gönderilir.