Danıştay Başkanı Zeki Yiğit: Benzer davalarda farklı kararları verilmesi, yargıya güveni azaltıyor

Danıştay Başkanı Zeki Yiğit’ten dikkat çeken açıklama… Yiğit, “Benzer davalarda farklı yargı kararları verilmesi, yargıya olan güveni azaltmakta, hukuki güvenlik ilkesini zedelemekte, toplumsal yaşamda belirsizlik ve eşitsizlik oluşturmaktadır” dedi.

Danıştay Başkanı Zeki Yiğit, Erzurum’da düzenlenen Bölge İdare Mahkemeleri İçtihat Paylaşımı ve Değerlendirme Toplantısı’na katıldı. Danıştay içtihatlarının bilinirliğinin sağlanması, farklı bölge idare mahkemeleri arasındaki ihtimal içtihat farklılıklarının azaltılması amacıyla düzenlenen toplantıda konuşan Yiğit, şunları söyledi:

– Üç dereceli yargı sistemimizde, kimi kararların istinaf aşamasında, kimi kararların temyiz aşamasında kesinleşmesi, ülke genelinde birden çok bölge idare mahkemesinin bulunması gibi sebeplerle Danıştay ile bölge idare mahkemeleri arasında ve bölge idare mahkemelerinin kendi aralarında hukuki yorum farkından kaynaklanan içtihat farklılıklarının da ortaya çıktığı bir gerçektir.

BELİRSİZLİK VE EŞİTSİZLİK OLUŞTURUYOR

– Benzer davalarda farklı yargı kararları verilmesi, yargıya olan güveni azaltmakta, hukuki güvenlik ilkesini zedelemekte, toplumsal yaşamda belirsizlik ve eşitsizlik oluşturmaktadır. Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadına göre; yeterli gerekçeyle desteklenmeyen içtihat farklılıkların bulunması hukuki güvenlik ve adil yargılanma hakları bağlamında hak ihlali teşkil edebilmektedir.

– Hukuki güvenlik ve adil yargılanma hakları, dolayısıyla da hukuk devleti ilkesi bağlamında ciddi bir sorun teşkil eden içtihat aykırılıklarını önleyici yöntemlerin geliştirilmesi, içtihat birliğinin ve istikrarının korunması o yargı düzeninin başındaki yüksek mahkemenin başlıca görevidir.

– İçtihat aykırılıklarına karşı geliştirilen yöntemler ‘önleyici’ ve ‘giderici’ yöntemler olarak ikiye ayrılabilir. Önleyici yöntemler, içtihat aykırılıklarının ortaya çıkmasını engelleme amacı güderken; giderici yöntemler, aykırılıkların doğmasından sonra ortadan kaldırılması amacını gütmektedir. Hukuk düzenimizde, içtihat aykırılıklarının giderilmesi amacına matuf olarak Danıştay’a bazı görevlerin verildiği ve hukuki müesseselerin geliştirildiği görülmektedir.

ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER MEVZUATTA YOK

– İçtihatların birleştirilmesi müessesesi, Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu’nun içtihat aykırılığının giderilmesi için Danıştay idari ve vergi dava daireleri kurullarına başvuru yapması bunların en önemlileridir. Diğer yandan, içtihat aykırılıklarının doğmasını önleyici yöntemler mevzuatımızda yer almamaktadır. Bu eksikliğin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla Danıştay İçtüzüğünde değişiklik yapılarak, “İçtihat aykırılıklarının önlenmesi için daire ve kurullar ile Bölge İdare Mahkemeleri arasında düzenli değerlendirme toplantıları yapılmasını temin etmek” Danıştay’ın görevleri arasında sayılmıştır

– İçtihat aykırılıklarının, genel olarak hukuki yorum farklılığı niteliğinde olduğu dikkate alındığında hukuki yorum yetkisine sahip yargı mensuplarının ve yargı organlarının bir araya gelmeleri, aralarında iletişim ve işbirliğinin artırılması, karşılıklı olarak içtihatların paylaşılması ve değerlendirilmesi ve Danıştay içtihatlarının tüm idari yargı mensupları tarafından bilinirliğinin sağlanmasının içtihat aykırılıklarının önlenmesi için etkili bir yöntem olduğunu düşünmekteyiz. (İHA)