Çin’de yeni dönem: Ne zaman dünyanın en büyük ekonomisi olacaklar?

Çin Komünist Partisi uluslararası piyasaların da yakından izlediği 20. Ulusal Kongresi’nin tamamladı. Kongrede ekonomiye dair bazı mesajlar ön plana çıkarken yeni dönemde yönetimin baş etmesi gereken pek çok sorun bulunuyor.

Çin Komünist Partisi’nin 20. Ulusal Kongresi dün sona erdi. Kongre sonrası Merkez Komite, Şi Cinping’i yeniden genel sekreter seçti. Kongrede Şi’nin ‘ortak refah’ ve ‘kalkınma’ vurguları ön plana çıktı.

Şi, partisinin ekonomiyi “yüksek kaliteli kalkınmaya” yönlendirmesi gerektiğini söyleyerek Çin’in küresel meselelerde pozitif liderlik iddiasının altını çizdi.

Tahminlere göre Çin ekonomisinin 2030’da ABD’yi geride bırakması beklense de kongrenin ardından yönetimin baş etmesi gereken pek çok ekonomik sorun bulunuyor.

EKONOMİDE YÖN NE OLACAK?

Corona virüste sıfır vaka politikasına ve Çin ekonomisinin durağanlaşmasının kamuoyunda yarattığı tepkilere rağmen kongre Şi’nin liderliğini pekiştirdi. Analistler partide Şi’nin Çin’de daha eşitlikçi bir toplumu, devlet güdümlü bir ekonomiyi ve güçlü bir dış politikayı savunan çizgisinin güçlendiğini aktardı.

Yeni yönetimde bulunan belli isimlerin finans dünyasından gelmesi de dikkat çekti. Son yıllarda Çin’de özel sektöre ve ultra zenginlere karşı artan baskılar tartışma konusu olmuştu.

Şi’nin ortak refah politikası ile birlikte geçtiğimiz yıl Alibaba, Tencent, Didi gibi dev şirketler yüksek cezalara maruz kalmış ve bu şirketlerin ABD borsalarına açılmaları engellenmişti.

ORTAK REFAH VURGUSU

Uluslararası ekonomi aktörleri de Çin’deki ‘devlet-özel sektör dengesi’ni ve piyasa düzenlemelerini endişe ile takip etmişti. Ancak bu kongrede de partinin tüm eleştirilere rağmen acil ekonomik ihtiyaçlara karşı ‘ortak refah’a Çin’deki servet eşitsizliğini daraltma vizyonuna vurgu yaptığı görüldü.

Şi, kongredeki konuşmasında ÇKP’nin 2021’deki 100. kuruluş yıl dönümüne kadar ülkede mutlak yoksulluğu sona erdirme hedefine ulaşıldığını, ‘her yönüyle ortalama refaha sahip bir toplum’ yaratıldığını belirtti. Ortalama refahı, ‘Çin halkının 1000 yıllık rüyası’ olarak tanımlayan Şi, bunu başararak ülkeyi kalkınmada tarihsel başlangıç noktasından daha yüksek noktaya taşıdıklarını belirtti.

CNN’e konuşan Sydney Üniversitesi Çin Araştırmaları Merkezi direktörü David Goodman ise “Bu konferanstan çıkardığım şey, şu anda partinin tüzüğünde yer alan ortak refah vurgusu” dedi.

2030’DA ABD’Yİ GEÇEBİLİR

İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Merkezi (CEBR) geçtiğimiz aylarda Çin 2030’da dünya ekonomisinin en büyüğü olacağı tahmininde bulunmuştu.

CEBR’den uzmanlar, şu an ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci ekonomisine sahip olan Çin’in, 2030 yılı itibariyle ABD’nin yerini alarak ilk sıraya yerleşeceğini öngörmüştü.

Şİ BU SORUNLARLA BAŞ EDECEK

Çin’in büyüme hedefleri sürse de 20. Kongre’nin ardından Çin ekonomisinin önünde önemli sorunlar görülüyor. Ekonomik büyüme bu yıl corona virüs yasaklarının da etkisiyle 30 yılı aşkın bir sürenin en düşük seviyesi olan yüzde 2’ye geriledi.

Çin yönetimi 2022 büyüme hedefini yüzde 5,5 olarak belirlemiş ancak bu rakama ulaşmanın imkansız olduğu anlaşılmıştı. Dünya Bankası ise bu hedefi yüzde 2,8 olarak revize etti.

Ayrıca Çin emlak piyasası da yaşanan büyük krizler nedeniyle serbest düşüşe geçti. Konut sektöründeki sorunlar inşaat sektörünü durgunlaştırırken dev gayrimenkul şirketi Evergrand iflasa sürüklenmesi krizi daha da derinleştirmişti.

Ülkede genç işsizliği yüzde 20 civarında seyrederken ABD ile yaşanan ticaret savaşı da ekonomiyi olumsuz etkiledi.

Çin’de ayrıca kuraklığın yarattığı sorunlar da etkili oldu. Çin’in pirinç üretiminin yarısını karşılayan altı eyaletteki aşırı kuraklık üretimi düşürdü. Bu bölgelerde 2022’de ölçülen sıcaklık, bugüne kadar kaydedilen en yüksek dereceye ulaşmıştı.