Celal Bayar’ın Kurtuluş savaşı sırasında çektiği telgraflar bu müzede

Ankara Üniversitesi’ndeki müzede Kurtuluş Savaşı sırasında dönemin İktisat Vekili Celal Bayar’ın, kapatılan bir laboratuvarın müdürüne gönderdiği telgraflar özenle korunuyor. Bayar, kaleme aldığı telgraflarda Anadolu’da o dönem yayılan sığır vebası salgını nedeniyle laboratuvarın tekrar faaliyete geçirilmesini istiyor.

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi bünyesinde 1974 yılında kurulan müzede geçmişten günümüze kadar veteriner hekimliğinin tüm aşamalarını içeren objeler ile çok sayıda belge bulunuyor. Müzede yer alan 3 bin eserden 446’sı ziyaretçiler için sergileniyor.

Müzede, şair Neyzen Tevfik’in kardeşi veteriner hekim Şefik Kolaylı’nın bağışladığı arşiv belgeleri arasından çıkan 3 telgraf da bulunuyor. Osmanlıca yazılan ve aradan geçen yıllar nedeniyle bazı bölümleri okunabilen 15, 20 ve 28 Ocak 1921 tarihli telgraflarda Celal Bayar, ihtiyaç duyulmadığı gerekçesiyle kapatılan Eskişehir Serum Dârül-istihzârının (laboratuvar) Anadolu’da görülen sığır vebası salgını nedeniyle yeniden açılmasını istiyor.

Mustafa Kemal Atatürk’ün 5 Ağustos 1921’de Meclis’in bütün yetkilerini devralmasından sonra yürürlüğe konulan ‘Tekâlifi Harbiyye Emirleri’ çerçevesinde toplanan hayvanlarda sığır vebası çıkınca Celal Bayar, Kolaylı’ya bu telgrafları göndermiş. Bayar, telgraflarda kurumun bir an önce tekrar faaliyete geçirilmesini isterken, son telgrafında “Hayvanatı kurtarmak için faal bulunmak ömrümüzün en mühim vazifesidir” sözleri yer alıyor.

“SIĞIR VEBASI NEDENİYLE DERHAL ŞU BÖLGEYE GİDİN”

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nden Prof. Dr. Tamay Başağaç Gül, veteriner hekim Şefik Kolaylı’ya ait birçok objenin müzede yer aldığını, 3 telgrafın ise en değerli eserlerden olduğunu belirtti.

Gül, “Kurtuluş Savaşı yıllarında bir yandan düşmanla mücadele edilirken, bir yandan hayvan hastalıklarıyla mücadele edilmiş. Şefik Kolaylı da savaş yıllarında çok önemli görevler yürüten bir veteriner hekim. Celal Bayar’ın Şefik Kolaylı’ya çektiği 3 sayfalı şifreli telgrafta ‘Sığır vebasının yol açtığı felaket nedeniyle derhal şu bölgeye gelin ve burada savaşın’ şeklinde etkili cümlelerle kurulmuş. Rivayete göre Celal Bayar vekaleti bitiyor ve diyor ki ‘Sığır vebası yüzünden vekaletten düşeceğimi bilseydim, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin önünden sığır vebası serumu akıtırdım’ diyor” dedi. (DHA)