AYM’den çarpıcı karar: Üniversite karakol değildir

Anayasa Mahkemesi, 19 yaşında polis ve eli sopalı bir grup tarafından öldürülen Ali İsmail Korkmaz’ın doğum gününde üniversiteye afis asan öğrenciye verilen disiplin cezasını iptal etti. AYM, “Eğitimin derecesi arttıkça öğrencinin ifade özgürlüğüne yönelik müdahaleler azalmalıdır. Üniversite karakol ya da ceza infaz kurumu değildir” dedi.  

19 yaşındaki Ali İsmail Korkmaz, Gezi direnişi sırasında Eskişehir’de girdiği ara sokakta polis ve eli sopalı bir grup tarafından dövülerek öldürülmüştü.

Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz günlerde açıklanan kararında, eziyet yasağının ihlal edildiğini, polisin kendisine hukuken sağlanan otoriteyi açıkça kötüye kullandığına hükmetti.

Anayasa Mahkemesi, Gezi Direnişi’nin sembollerinden biri haline gelen Ali İsmail Korkmaz’la ilgili bir karar daha açıkladı. Karara ilişkin süreç şöyle gelişti:

Ali İsmail Korkmaz’la aynı okulda, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü İngilizce Öğretmenliği’nde okuyan Cebrail Padak hakkında 19 Mart 2018’de okul içinde afiş astığı gerekçesiyle disiplin soruşturması açıldı.

Bilimsel üretimin merkezlerinden biri olarak kabul edilen üniversitenin yerleşkesinde ifade özgürlüğü ortamının oluşturulması zaruridir.

“İYİ Kİ DOĞDUN ALİ İSMAİL KORKMAZ” 

Afişte, “Öğrenci Kollektifleri” imzasıyla, “İyi ki doğdun Ali İsmail Korkmaz, Düşlerindeki özgür dünyayı biz kuracağız” yazıyordu. Soruşturma sonunda uyarma cezası verildi. Padak cezanın iptali istemiyle dava açtı. Mahkeme cezanın iptaline karar verdi. Ancak üniversite kararlıydı. Kararı taşıdığı istinaf mahkemesi cezanın yerinde olduğuna karar verdi. Cebrail Padak son aşamada Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

“ÜNİVERSİTELER CEZAEVİ DEĞİLDİR” 

Yüksek Mahkeme şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:

Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir.

Temel hak ve hürriyetler,… yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar,… demokratik toplum düzeninin… gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

Öğrencilerin ifade özgürlüğüne yönelik olarak getirilen düzenlemeler yönünden eğitimin derecesi büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda disiplinel kısıtlamaya maruz kalan bireyin hangi derecede eğitim aldığı ehemmiyet taşır. Eğitimin derecesi arttıkça öğrencinin ifade özgürlüğüne yönelik müdahaleler azalmalıdır.

Bir kamu kurumu olmakla birlikte ceza infaz kurumu, karakol veya örgün eğitim yeri niteliğinde olmayan üniversitelerde ifade özgürlüğüne yönelik müdahalenin istisnai olması esastır.

HÜKÜM: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLAL EDİLDİ

Anayasa Mahkemesi şu hükmü kurdu:

İfade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün İHLAL EDİLDİĞİNE,

Kararın bir örneğinin ifade özgürlüğünün ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Eskişehir 2. İdare Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,

Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 15/6/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.