Ayakapı Hamamı’nın durumu içler acısı: Tarihe çuvallı ‘önlem’

Fatih’te 2. Selim’in eşi Nurbanu Valide Sultan tarafından 1582 yılında Mimar Sinan’a yaptırılan Ayakapı Hamamı, 2 milyon dolara satışa çıkarıldı. Ana kapısı kum çuvallarıyla 1 aydır kapalı olan ve çürümeye yüz tutan hamamı yerinde inceleyen tarihçi-yazar Mehmet Dilbaz “Bu yapının acilen restore edilmesi veya bir kültür merkezine dönüştürülmesi gerekmekte. Bu yapı tamir edilmezse en fazla 20-25 yıl içerisinde çökecek ve bu yapı çöktükten sonra ayağa kaldırma şansınız olmayacak” dedi.

2 MİLYON DOLAR DEĞERİNDE

Mimar Sinan’ın 1582 yılında inşa ettiği Ayakapı Hamamı, bakımsızlıkla gündemde. Haliç manzarasına hakim bir konumda bulunan Ayakapı Hamamı, 67 yıl önce özel mülk haline getirildikten sonra kaderine terk edilmiş durumda. 2. Selim’in eşi Nurbanu Valide Sultan’ın Mimar Sinan’a yaptırdığı Balat’taki Ayakapı Hamamı’nın duvarları tabela ve ilanlarla doldu.

Hamamın üst bölümünde çalılar, ağaçlar ve çatısındaki tahribatın yanında alt bölümde biriken çöplerle iç karartıcı bir manzara göze çarpıyor. Hamamın ana giriş kapısı ise kum çuvallarıyla kapatılmış durumda. 442 yıllık eser, 2 yıl önce 33 milyon liraya satışa çıkarılırken, bugünki fiyatı ise 2 milyon dolar olarak belirlendi. Tarihçi Mehmet Dilbaz, özel mülk statüsündeki bu eserin sahipsiz bırakılmasını eleştirirken, kültürel mirasın somut adımlarla korunması gerektiğini vurguladı.

SİNAN’IN SON ESERİ

Dilbaz, şöyle konuştu:

– Bu hamam, son derece önemli çünkü Mimar Sinan, 1588 yılında vefat etti ve bu yapı, onun vefatından önce inşa ettiği son eserdir. Tarihsel açıdan büyük bir öneme sahiptir çünkü oldukça sanatsal bir eser olduğunu biliyoruz. Ne yazık ki, Cumhuriyet döneminden sonra, yaklaşık olarak 1940’lara kadar bu hamam, hamam olarak kullanılmaya devam etmiş. Henri Prost tarafından 1930’lu yıllarda çizilen İstanbul’un yeni nazım planı çerçevesinde, şu an bulunduğumuz Ayakapı-Balat-Haliç hattı, İstanbul’un yeni sanayi bölgesi olarak ilan edilmiştir” dedi.

“ADNAN MENDERES TARAFINDAN SATILMIŞ”

Hamamın geçmişi hakkında bilgi veren Mehmet Dilbaz “Tam bulunduğumuz alan bu Ayakapı civarına da keresteciler yerleştirilmiş. Bu hamamı da o zamanlar depo yapılmak üzere kiralanmıştır vakıflar tarafından. Ancak çok enteresan bir şekilde, 1957 yılında bu yapı, Adnan Menderes tarafından gerçekleştirilen yeni imar planı çerçevesinde, bu bölgedeki bazı eserler satışa çıkarılmış ve bu yapı şu anki sahibinin atalarına satılmıştır. Bu yapı 1960’larda ve 1970’lerde Kereste Deposu olarak kullanılmıştır” diye konuştu.

“20-25 YIL İÇERİSİNDE ÇÖKECEK”

Dilbaz, “Ünlü tarihçimiz Reşat Ekrem Koçu, 1960 yılında bu yapı kereste deposu olarak kullanılırken, buraya gelip ziyaret ettiğinde içinde orijinal, Sultan III. Murad döneminde Mimar Sinan tarafından yaptırılan bütün fresklerin ve süslemelerin parça parça durduğunu söylüyor. 1960 yılında bile bu hamamın içindeki pek çok kıymetli parça o zamanki sahipleri tarafından satılmıştır. Daha sonra tabii ki günümüzde o fresklerden ve süslemelerden hiçbir iz kalmamıştır” dedi.

Dilbaz, yapının çökebileceğini belirterek şunları söyledi:

– Daha sonra bu yapı özellikle yakın dönemde, yani son 10 yıl içinde, şimdiki sahipleri tarafından defalarca satışa çıkarılmıştır ve çok yüksek meblağlar doğal olarak talep edilmiştir. Burada şu anki sahiplerine kızacak bir durum yok. Neticede bu adamın şahsi mülküdür. Ancak bu yapının acilen restore edilmesi veya bir kültür merkezine dönüştürülmesi gerekmektedir. Bu yapı tamir edilmezse en fazla 20-25 yıl içerisinde çökecek ve bu yapı çöktükten sonra ayağa kaldırma şansınız olmayacak.