Avrupa’da 5 ülkede hâlâ hükümet kurulamadı

İtalya, İsveç, Bulgaristan, Bosna Hersek ve Sırbistan’da hükümet kurma çalışmaları sürerken Karadağ’da güvenoyu alamayan hükümetin yerini yenisi alacak.

Avrupa’da 5 ülkede seçimlerin ardından hala hükümet kurulmazken Karadağ’da da güvenoyu alamayan hükümetin düşmesiyle yönetim boşluğu doğdu.

Seçimlerin yapıldığı İtalya, İsveç, Bulgaristan, Bosna Hersek, Sırbistan ve Karadağ’da kurulacak yeni hükümetlerin nasıl bir politika benimseyeceği merakla bekleniyor.

İTALYA’DA AŞIRI SAĞCILAR HÜKÜMETİ KURACAK

İtalya’da 25 Eylül’de yapılan genel seçimlerin ardından gözler, yeni oluşan 19. yasama döneminde kurulacak hükümete çevrildi. Seçimlerden zaferle çıkan sağ ittifak hem Senato’da hem de Temsilciler Meclisi’nde de hükümet kuracak çoğunluk sayısını elde etti.

Buna göre, sağ ittifaka liderlik eden aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI) ve Başkanı Giorgia Meloni’nin sağ koalisyon hükümetinin başbakanı olması bekleniyor.

Ülkede anayasal sürece göre, parlamentonun üst kanadı Senato ve alt kanat Temsilciler Meclisi, yeni üyeleriyle ilk oturumlarını 13 Ekim Perşembe günü yapacak. Her iki kanatta yapılacak oturumlarla Senato ve Temsilciler Meclisi’nin yeni başkanlarının belirlenmesi öngörülüyor.

Parlamentonun her iki kanadında da başkanlar belirlendikten sonra Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, hükümet kurulması için siyasi istişare sürecini başlatacak. Siyasi istişarelerde herhangi bir gecikme ya da sağ ittifak içerisinde herhangi bir anlaşmazlık olmazsa Meloni’nin başbakanlığında 68. hükümetin en erken ekim ayı sonuna doğru kurulması öngörülüyor.

İSVEÇ’TE GÖRÜŞMELER BİR AYDIR SÜRÜYOR

İsveç’te ılımlı Muhafazakar Parti (M) lideri Ulf Kristersson liderliğindeki hükümet kurma girişimi bir aydır devam ediyor. Yeni hükümetin yakın zamanda kurulması bekleniyor.

İsveç Meclis Başkanı Andreas Norlen, 11 Eylül’de yapılan genel seçimler sonrası hükümet kurma görevini Kristersson’a verdiğini açıklarken Kristersson’un hükümet kurma görüşmelerinin 1 aydır devam ettiği ifade edildi. İsveç Devlet Televizyonu SVT, ılımlı Muhafazakar Parti liderliğinde sağ blokun Liberal Parti, Hristiyan Demokrat Partisi ile üçlü koalisyon kurup dışarıdan aşırı sağcı İsveç Demokratlar Partisi’nin hükümete destek vereceğini belirtti.

Bu arada, Kristersson’un hükümet taslağını bugün Meclis Başkanı’na sunacağı cuma günü de mecliste güven oylaması yapılacağı belirtildi.

Ülkede 11 Eylül’de yapılan genel seçim sonucuna göre, sağ blok partiler yüzde 49,6, azınlık hükümeti ile iktidardaki sol blok partiler ise yüzde 48,9 oy aldı. Buna göre, 349 sandalyeli parlamentoda sağ blok partileri 176, sol blok partileri 173 sandalye kazandı.

Seçimlerde aşırı sağ görüşlü İsveç Demokratlar Partisi’nin (SD) oyunu yüzde 20,5’e kadar yükselterek ülkenin 2. büyük partisi durumuna gelmesi dikkati çekti.

BULGARİSTAN’DA YENİ SEÇİM OLASILIĞI

Bulgaristan’da ise halk son 1,5 yılda genel seçime katılmak üzere 4 kez sandık başına gitti.

Ülkedeki geçmiş 3 meclisin çalışmaları oldukça başarısız olurken Değişime Devam (PP) Partisi’nin eş başkanlığını yapan eski Başbakan Kiril Petkov’un koalisyon hükümeti sadece 6 ay iktidarda kalabildi.

Ülkede 2 Ekim’de yapılan erken genel seçimlerin ardından oluşturulan 240 üyeli 48. Parlamento’nun ilk oturumu, Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in kararıyla 19 Ekim’de yapılacak. Cumhurbaşkanı Radev, seçimden seçime gittikçe azalan katılım oranının 2 Ekim’de yüzde 37 düzeyinde kaldığını anımsatıp, bu kez daha başarılı ve sağlam bir koalisyon hükümetinin kurulabilmesi için siyasi partilere müzakerelere daha yapıcı yaklaşmaları çağrısında bulundu.

Öte yandan, ülkeyi 2021’e kadar kısa aralıklarla 12 yıl yöneten eski başbakanlardan Boyko Borisov’un lideri olduğu Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) Partisi’nin parlamentoda 67 üyeli en büyük gruba sahip olmasına rağmen, kabineyi kurmasının zor olacağı belirtildi.

Basındaki bilgilere göre, yeraltı dünyasıyla ilişkileri tartışılan GERB Partisi’nin, parlamentoda diğer partilerle diyaloğunun sorunlu olacağı değerlendirilirken Rusya yanlısı eski Savunma Bakanı Stefan Yanev’in Bulgar Yükselişi (BV) Partisi GERB ile koalisyon müzakereleri için hazır olduğunu bildirdi.

Anayasal prosedürün öngördüğü, sırasıyla önce en büyük iki siyasi parti ve ardından üçüncü bir siyasi partinin girişimiyle kabine kurulamaması durumunda Bulgaristan 2023’ün ilk yarısında yeniden erken genel seçime gidebilir.

BOSNA HERSEK’TE GÖRÜŞMELER ZAMAN ALACAK

Balkan ülkesi Bosna Hersek’te 2 Ekim’de yapılan seçimin ardından yeni hükümetin kurulması zaman alacak gibi görünüyor.

Seçim sonuçlarına göre, devletin en üst mevkisi olan Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleri Denis Becirovic (Boşnak üye), Zeljko Komsic (Hırvat üye) ve Zeljka Cvijanovic (Sırp üye) olarak belirlenirken hükümet kurma görüşmelerinin bu hafta itibarıyla başladığı ifade edildi.

Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapı gereği ülkede bir parti tek başına hükümet kuramazken seçim sonuçlarının ışığında yeni hükümetin Demokratik Eylem Partisi (SDA), Bosna Hersek Hırvat Demokrat Birliği (HDZ BİH), Sosyal Demokrat Parti (SDP), Demokrat Cephe (DF) ve Bağımsız Sosyal Demokratlar Birliği’nden (SNSD) oluşacağı tahmin ediliyor.

Ülkede üç kurucu halk (Boşnak, Hırvat ve Sırp) bulunduğundan başbakanlık ile eş değer mevkide olan Bosna Hersek Bakanlar Konseyi Başkanlığı’nı yeni hükümette bir Hırvat üstlenecek.

Bosna Hersek’teki partilerin kendi aralarındaki çatışmaların da hükümet kurma çalışmalarını olumsuz etkileyerek sürecin daha da uzamasına neden olacağı ifade ediliyor.

Bu arada, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’nda (FBIH) hem entite hem de 10 kantonda hükümet kurulması beklenirken diğer entite Sırp Cumhuriyeti (RS) kendi hükümetini oluşturacak.

Bosna Hersek’te 2018 seçimlerinde hükümet kurma süreci 14 ay sürerken Yüksek Temsilci Christian Schmidt, hükümet kurma sürecini kolaylaştırmak için seçim akşamı yasa “dayattığını” açıklamıştı.

SIRBİSTAN’DA 6 AYDIR HÜKÜMET KURULAMADI

Sırbistan’da da 3 Nisan’da yapılan seçimin üzerinden 6 ay geçmesine rağmen hükümet kurulamadı.

Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic liderliğindeki Sırp İlerleme Partisi’nin (SNS) yüzde 43 oyla kazandığı seçimde, Vucic mevcut Başbakan Ana Brnabic’i hükümeti kurmakla görevlendirdi. Brnabic, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, hükümeti kurmak için yeterli alan ve zaman bulamadığını ifade ederek en kısa sürede hükümeti kuracağını belirtti.

KARADAĞ’DA SİYASİ KRİZ

Batı Balkanlar’ın en küçük ülkesi Karadağ’da, Dritan Abazovic başbakanlığındaki hükümetin 20 Ağustos’ta güvenoyu alamaması üzerine başlayan yeni hükümet kurma süreci siyasi krize dönüştü.

Sırp Ortodoks Kilisesi Patriği Porfiriye ile ülkedeki Sırp Kilisesi’ne “resmi statü” kazandırmak adına imzaladığı “temel anlaşma” ile tartışmalara neden olan Abazovic liderliğindeki hükümet, 2 ay önce Karadağ Meclisinde yapılan oylama sonucu düştü.

Ülkedeki Sırp yanlısı partiler Cumhurbaşkanı Milo Djukanovic’e yeni hükümeti kurmak için Miodrag Lekic’in ismini iletirken Djukanovic, gerekli şartları yerine getirmediği için hükümeti kurma görevini Lekic’e vermeyi reddetti. Djukanovic, mevcut meclisin feshedilerek seçime gidilmesini talep ederken Karadağ Meclisi ise cumhurbaşkanının bu talebine karşı çıkıyor.

Karadağ Meclisi, Djukanovic’in mevcut meclisin feshedilmesi talebini oy birliğiyle reddederken hükümeti kurma görevinin “birine” verilmesi için resmi sürenin de bittiği belirtildi.

Yeni hükümet kurma çalışmaları ülkeyi siyasi bir krize sürüklerken Djukanovic ve meclis arasında yaşanan atışmaların nereye doğru gideceği de merak konusu oldu. (AA)