Arjantin Senatosu’ndan Milei’ye şok

Arjantin Senatosu, Devlet Başkanı Javier Milei’nin ekonomiyi serbestleştirmeye yönelik kapsamlı kanun hükmünde kararnamesini reddederek sağcı liderin ülkeyi daha da liberalleştirme girişimine büyük bir darbe vurdu.

Senatörler kararnameyi 42’ye karşı 25 oyla reddederken 4 oy çekimser kaldı. Aralık ayında yayınlanan kararname, konut kiralama piyasası, gıda perakendecileri, hava yolları ve arazi mülkiyeti dahil olmak üzere 300’den fazla konuyu ilgilendiriyordu.

Kasım ayında seçilen Milei, radikal değişimlerini hayata geçirmek için Kongre ile mücadele ediyor. Milei’nin kurduğu La Libertad Avanza (LLA) koalisyonu Senato koltuklarının yüzde 10’undan daha azını kontrol ediyor.

Sol eğilimli Peronist muhalefet Senato koltuklarının yüzde 45’ini elinde tutarken Milei’nin merkez sağda duran senatörleri de kazanması gerekiyor. Ancak Milei, piyasaya yönelik devlet müdahalelerini kısıtlayan kararlar için bu milletvekillerini ikna edebilmiş değil.

NE OLMUŞTU?

Milei’nin kararnamesi devlete ait şirketlerin özelleştirilmesinin önünü açarken, doğum izni de dahil olmak üzere işçilerin haklarını ortadan kaldırmayı ve ihracat sınırlamalarına son vermeyi planlıyor. Ayrıca konut kiralama ve arazi mülkiyeti yasalarını yabancı yatırıma izin verecek şekilde değiştiriyor.

Kararname kira artışlarına dönük sınırlama getiren ‘kira yasası’nı da kaldırıyor. Düzenleme sonrası ülkede protestolar gerçekleşirken, Milei protestolara müdahale eden kolluk kuvvetlerini korumak için yeni yasal düzenlemeler yapacağını açıklamıştı.

Muhalefet ülkenin kararnamelerle yönetildiğini söyleyerek yasama organının baypas edilmesini eleştirirken kararların hem Alt Meclis hem de Senato tarafından reddedilmesi halinde bozulabilmesi mümkün.

‘ANAYASAYA AYKIRI’

Birçok milletvekili, önlemin anayasaya aykırı olduğu ve Milei’nin deregülasyon reformlarını yasa tasarısı olarak sunması gerektiğini savunuyor.

Kararname, Milei’nin yüzde 15 sandalyeye sahip olduğu alt meclis tarafından da reddedilene kadar yürürlükte kalacak. Düzenlemelerin hayatta kalması muhalefet temsilcileriyle yapılacak müzakerelere bağlı.

Öte yandan Başkan ve kabinesi bu ay yeni bir torba yasa tasarısı için siyasetçilerle görüşmelere başladı. Dün paylaşılan yeni tasarı metni, devlet şirketlerini özelleştirmeyi, başkanlık yetkilerini genişletmeyi ve emeklilik sistemini değiştirmeyi amaçlayan 269 madde içeriyor.

YATIRIMCI GÜVENİNİ SARSABİLİR

FT’nin haberine göre, La Plata Ulusal Üniversitesi ekonomi profesörü Amilcar Collante, karar nedeniyle yatırımcıların Milei hükümetine olan güveninin sarsılabileceğini belirtti. Ayrıca Arjantin devlet tahvilleri ve peso üzerinde aşağı yönlü baskı yaratabileceğini söyledi.

Collante, “Bu piyasa için endişe verici bir durum. Çünkü başkan şimdiye kadar gerçekleştirebildiği tek önemli ekonomik reformu kaybetmenin eşiğinde” dedi.

MİLEİ’NİN BAŞARISI ENFLASYONA BAĞLI

Buenos Aires Torcuato Di Tella Üniversitesi’nde siyaset profesörü olan Juan Negri, yenilginin Milei’yi “çok daha zayıf bir konuma” getirdiğini belirterek, “Milei şimdiye kadar siyasi zayıflığını gizlemeyi başardı, ancak şimdi bu çok zor” dedi.

Milei’nin reformlarının başarısının, Arjantin’de yıllık yüzde 276 oranında seyreden enflasyonu düşürme becerisine bağlı olacağını belirten Negri, “Eğer bunu yapabilirse, kamuoyu desteğini pekiştirebilecek ve siyasi destek almak için tekrar deneyebilecektir” dedi.