Belçika’nın haftada 4 gün çalışma kararı: Kimse rağbet göstermedi
Belçika’da kasım ayında başlayan “haftada 4 gün çalışma” modeline çalışanların çok az bölümü ilgi gösterdi. Uzmanlar bu durumun iki temel nedeni olduğunu söyledi.
Belçika, Kasım 2022’de başlayan uygulamayla çalışanlara haftalık mesai saatlerini 5 gün yerine 4 günde tamamlama imkanını Avrupa Birliği (AB) içinde tanıyan ilk ülke oldu.
Ancak insan kaynakları danışmanlık şirketi Securex’in yaptığı araştırmaya göre, Belçika’da tam zamanlı çalışanların sadece yüzde 0,73’ü şu anda haftada 4 gün çalışma sistemi içinde.
Çalışan sayısı 1000’den az olan şirketlerde bu oran daha düşük. Bu şirketlerde çalışanların yüzde 0,45’i 4 gün çalışmayı tercih ederken, sayının 1000’den çok olduğu şirketlerde oran yüzde 0,75’e çıkıyor.
Başlamasından önce çok rağbet göreceği tahmin edilen uygulamanın tercih edilmemesi şaşırtıcı bulundu.
İKİ ANA NEDEN VAR
Securex’in araştırmasında buna iki ana gerekçe gösterildi. Bunlardan birincisi, 4 gün çalışma sisteminin getireceği faydalara çalışanların henüz ikna olmaması. Diğeri ise özellikle az çalışanı bulunan şirketlerde 4 gün çalışmanın idari ve organizasyonel zarara yol açması.
Belçika gazetesi L’Echo’ya konuşan Çalışma Bakanlığı sözcüsü, hükümetin bu yasal düzenlemeyi yaparken amacının herkesin 4 gün çalışmaya geçmesini sağlamak olmadığını, bunu bir tercih imkanı olarak sunmak olduğunu söyledi.
Bakanlık yetkilisi, “Bu uygulama çalışanların tercihine kalmış. 4 gün çalışmaya geçmek çalışanların işverene talebini iletmesi sonucu istişareyle alınan bir karar olmalı. Bu tür bir uygulamanın kademeli olarak hayata geçirilmesi olağan bir durum.” dedi.
Belçika hükümetinin geçen yıl sonu yürürlüğe soktuğu düzenlemeyle, çalışanlar isterse ve işverenle anlaşırsa haftalık 38 saat olan çalışma süresini 5 gün yerine 4 günde tamamlayabiliyor. Bu imkanı değerlendirebilenler 3 gün hafta sonu izni yapabiliyor veya fazladan oluşan 1 günlük iznini hafta içinde kullanabiliyor.
Bu imkan işverenle anlaşma sonucu 6 ay boyunca devam edebiliyor. Anlaşma 6 ayın sonunda karşılıklı mutabakatla sürdürülebiliyor. İşverenlerin bu yöndeki talebi reddetme hakkı bulunuyor. Ancak reddin haklı bir gerekçeye dayanması isteniyor.
Bazı kuruluşlar, uygulamayı eleştirerek iş yükünün 5 gün yerine 4 güne yoğunlaştırılmasının iş yerleri bakımından sakıncalarına dikkati çekiyordu. Ayrıca çalışanların uzun saatler çalıştıktan sonra evlerine giderken harcanan zamanla birlikte çok uzun süreleri ev dışında geçirebileceği, bunun da olumsuz etkiler yaratabileceği belirtiliyordu.
