Almanya Başbakanı’ndan kritik dönemde dikkat çeken Çin ziyareti

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Batı ile Çin ilişkileri kritik bir dönemeçten geçerken Pekin’e ziyaret gerçekleştiriyor.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Covid-19 salgınının başlangıcından bu yana Çin’i ziyaret eden ilk G7 ülkesi lideri oldu. Scholz, aynı zamanda Çin Komünist Partisi’nin önceki hafta yapılan 20. Ulusal Kongresi’nin ardından ülkeyi ziyaret eden ilk liderler arasında yer aldı.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 5 yılda bir yapılan kongrede yeniden genel sekreterliğe seçilerek, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedung’dan bu yana parti liderliğini iki dönemden fazla sürdüren ilk lider olmuştu.

Scholz’un ziyareti, Şi’nin iktidarını üçüncü döneme taşımasının yolunu açan ve tek adam konumunu kalıcı hale getiren kongrenin hemen ardından gerçekleşmesiyle, Çin’in Batı ile ilişkilerinde gerilimlerin arttığı dönemde gözlerin çevrildiği bir temas haline geldi.

ABD’YE KARŞI AVRUPA’YLA ORTAKLIK

Günübirlik ziyaretin, Çin yönetiminin yeni doğrultusuna bir destek ifadesi olarak algılanması ihtimali, halihazırda Almanya’da Sosyal Demokrat Parti (SDP), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller Partisi’nden oluşan koalisyonun ortakları arasında rahatsızlık yaratmış durumda.

Çin medyasında ziyaret öncesinde yayımlanan haber ve görüş yazılarında, Scholz’un gelişi, ABD ile artan stratejik rekabette Avrupa ülkeleriyle iş birliğini geliştirme fırsatı olarak yorumlandı. Ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisinin yayın organı “Global Times”ta 25 Ekim’de yayımlanan baş yazıda, Scholz’un ziyaretinin, Almanya’nın Çin ile daha yakın diplomatik ve ekonomik ilişkiler kurma isteğinin göstergesi olduğu vurgulandı.

TİCARET HACMİ GİDEREK BÜYÜYOR

Sovyetler Birliği’nin dağılması ve iki Almanya’nın birleşmesinden bu yana Alman liderler, Çin’i ekonomik işbirliği için büyük potansiyel olarak görüyor. Çin, 1980’lerden itibaren dışa açılma ve reform sürecini başlatarak dünya ekonomisiyle entegrasyonunu artırdığı bu dönemde Alman yatırımlarını teşvik etti.

Diplomatik ilişkilerin 1972’de normalleşmesinden itibaren aradan geçen 50 yılda Almanya başbakanları, Scholz’un bugün başlayan ziyareti dahil 24 kez Pekin’i ziyaret etti. Daha çok ekonomik ilişkilere odaklanan, çoğu zaman kalabalık sanayi ve ticaret heyetlerinin katıldığı ziyaretler sonucunda, iki ülke arasında ticaret hacmi 2021’de 238 milyar doları aştı.
Almanya, Çin’in açık arayla Avrupa’daki en önemli ticari ortağı konumunda bulunuyor.

Çin Ulusal İstatistik Bürosunun verilerine göre, Almanya’nın Çin’de ihracatı, 2022’nin ilk 9 ayında tüm AB ülkelerinin yüzde 39’unu oluşturdu. Öte yandan, yakın zamanda Çin de Almanya’nın en büyük ticaret ortağı haline geldi. Çin, Almanya’nın en çok ticaret yaptığı ülkeler arasında 2017’de ABD’yi geride bırakarak ilk sıraya yerleşti.

BAĞIMLILIK TARTIŞMASI

Ancak bu ekonomik bağlar, son dönemde Pekin yönetiminin özel olarak ABD, genel olarak Batı ile ilişkilerinde cepheleşmenin artmasıyla sorgulanır hale gelmiş durumda. Özellikle Ukrayna savaşının ardından Çin’in Rusya’ya yakın tutum izlemesi Batı’da örtülü bir destek olarak yorumlanırken, Pekin’in, bölgesinde başta Tayvan olmak üzere egemenlik ihtilaflarında askeri gücünü daha fazla öne çıkarması endişelere yol açıyor.

Çin ile Batı arasındaki saflaşmanın, Rusya örneğinde olduğu gibi ekonomik bağımlılık ilişkilerinin Almanya’yı risklerle karşı karşıya bırakabileceği ihtimali, halihazırda koalisyon hükümeti içinde tartışmalara neden oluyor. (AA)