Çevreciler isyan etti: Tarihi Yenişehir Kapı yok olmak üzere

Bursa’nın İznik ilçesinde çevreciler, Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihi Yenişehir Kapı’da yürütülen restorasyonun aslına uygun şekilde yapılmadığını ileri sürdü.

Çevreciler, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin İznik’te tarihi Yenişehir Kapı’da yürüttüğü restorasyonun aslına uygun yapılmadığını ileri sürdü.

“ŞU ANDA YENİŞEHİR KAPI YOK OLMAK ÜZERE”

Bursa’nın İznik ilçesinde çevreciler, Büyükşehir Belediyesi tarafından tarihi Yenişehir Kapı’da yürütülen restorasyonun aslına uygun şekilde yapılmadığını ileri sürdü.

Yenişehir Kapı’nın bir mimari bütünlük içinde ele alınması gerektiğini belirten İznik Çevre Platformu Üyesi Filiz Salıcı, şöyle konuştu:

*Son 10 yılda İznik’te restorasyon adı altında birtakım faaliyetlere tanık olmaktayız. Restorasyon çok ciddi bir uygulamadır. Tarihe el sürerken izleri yok etme olasılığımız vardır.

*Yenişehir Kapı en özgün surların ve burçların olduğu tek mahaldir. Burada burçların üzerine yeni birer sıra taş döşenmiş.

*Eski taşların eksikliği yeni taşlar ile sağlanmış. Gerekçe ise ‘Doğanın yıpratıcılığı’ imiş. Bu surlar binlerce yıldır burada duruyor.

*En iyi restorasyon, olanı olduğu gibi korumaktır. Bu korumanın çeşitli biçimleri var. Uzmanlara danışmak. Buraya bu ülkenin yetiştirdiği güzide sanat tarihçilerin ve arkeologların gelmesini ve duruma el koymasını istiyoruz.

*Şu anda Yenişehir Kapı yok olmak üzere. Onun isyanını yaşıyor, bunun kimsenin hakkı olmadığını düşünüyoruz.

*Şuan bu çalışma durdurulmalı. Bu sorumluluk hepimizin, İznik bütün bir ulusun. Atanmış kurulların ve parayla ihale satın alan müteahhitlerin değil.

“OSMANLI ORDUSUNUN FETİH KAPISIDIR”

*Başlarında Orhan Bey’in olduğu Osmanlı ordusunun fetih kapısıdır. İznik’te her sene fetih kutlanırken merasimler bu kapıdan başlar. Şimdi bu nedenle restorasyon yaparken, bütün bunların uzmanlar eliyle çok dikkatli yapılması lazım.

*Tarihi sonsuza kadar kaybetme riskimiz var. Bu gerçek anlamda yıkım olur. Eski bir şeyin yerine yeni bir şey yaparsanız bu imitasyon olur. Yani taklit olur.

*Burada eski bir duvarı koruyayım derken, yeni bir sıva malzemesiyle gıcır gıcır taşlarla eski görünümü vermeye gayret ederek onarmak restorasyon değildir. Bu tarihi yok etmektir.

*Siz tarihi görüntü adı altında bir sahte ilizyon sunarsınız bunu da kimse yuttmaz. Dünyadan bu duvarları görmeye gelmek için planlayan insanların artık neden gelmedikleri, turist otobüslerinin arka arkaya sıralanmadıkları sorgulanmalı.

*Bu emsalsiz şehri müteahhitlik firmaların eliyle yok etmeye kimsenin hakkı yok.

“İMPARATORLARIN İZLERİNİ TAŞIMAKTA”

İznik’in 5 bin yılı aşan bir tarihe sahip olduğunu dile getiren Salıcı, şunları söyledi:

*Bu tarihin içinde Bitinya, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı’nın izleri var. İznik, çok küçük bir havzada, büyük tarihsel yaşanmışlıkları içinde barındıran gerçek bir müze kent.

*Baktığınız her yerde, dokunduğunuz her taşta tarihin izine rastlamak mümkün. Türkiye’de Diyarbakır surlarından sonra en uzun sur halkası yaklaşık 4 bin 970 metre ile İznik’te. İznik, yakın zamana kadar surların dışına taşmadan kalabilen ender yerleşimlerden biri.

*Şehrin dört adet anıtsal ana kapısı var. Lefke Kapı, Yenişehir Kapı, İstanbul Kapı ve Göl Kapı. İstanbul Kapı ve Lefke Kapı, imparator Hadrianus döneminde yapılırken, Yanişehir Kapı’da imparator II. Claudius döneminde anıtsal hale dönüştürülmüştür. Bu kapılar günümüzde de imparatorların izlerini taşıyor.

SURLAR VE KAPILAR

*Romalılar Nicea adını verdikleri bu şehri korumak için büyük uğraş verdiler. Çeşitli saldırılara uğrayan Nicea’yı bu savaş akınlarından koruyabilmek için, Bithynia Krallığı, zamanında başlatılan ancak depremlerle hasar gören surları, daha güçlü olarak inşa ettiler.

*Kentin çevresini beşkenarlı çokgen şeklinde kuşatan 4 bin 970 metre uzunluğundaki surlar, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemindeki ilavelerle savunma görevini üstlendi.

*Sur duvarları her medeniyetin taş ustalığını sergiler ve her medeniyet bir önceki medeniyetin taşlarından yararlandığından, surlar adeta iç içe geçmiş bir tarih örgüsüdür.

*Dört ana kapı, zafer takı gibi gösterişlidir ve üçü halen ayaktadır. Lefke Kapı’da mermer friz parçalarının kullanıldığı görülmektedir. İstanbul Kapı Konstantinapolis’e açıldığından en gösterişli kapıdır.

*Roma Tiyatrosu’ndan getirilen masklarla daha da gösterişli olması sağlanmıştır. Yenişehir Kapı kısmen ayaktadır. Göl Kapı ise tamamen yıkılmıştır.
*
12 tali kapısı ve 10-15m. aralıklarla yapılmış 114 kulesi bulunan İznik Surları dönemin savaş ve savunma stratejilerinin de inceliklerini anlatır.