Doğalgaz tüketiminde öngörüler tutmadı: Avrupa’da kriz büyüyor

Avrupa kışa doğalgaz açısından hazırlıklı girdiğini düşünüyordu. Ancak ilk soğukların ardından gelen veriler, kıtanın kışı atlatabilmesi için gaz tüketimini hâlâ çok fazla düşürmesi gerektiğini gösterdi.

Soğukların gelmeye başladığı Avrupa’da ilk doğalgaz tüketim verilerine göre Rus sevkiyatlarının yerini alacak güçlü sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatına rağmen, Avrupa’nın kışı atlatabilmesi için gaz tüketimini azaltması gerekecek.

Kışı sağlıklı bir şekilde atlatmak için ülkeden ülkeye değişse de Avrupa Komisyonu ortalama yüzde 10-15 oranında bir talep azalması öneriyor. Tedarikteki düşüş nedeniyle geçmişte önemli ölçüde Rus gazına bağımlı olan Almanya ve diğer birkaç ülkenin tüketimi yüzde 20’ye varan oranda daha fazla kısması gerekiyor.

Kışın sert geçmesi hâlinde doğalgaz tüketiminin artacağı beklense de yine de her durumda Avrupa’nın 2021’de ve son beş yıldaki ortalamasından daha az gaz tüketmesi gerekiyor.

ÖNGÖRÜLER TUTMADI

Öte yandan doğalgazdaki yüksek fiyatlar, sanayi firmalarını tüketimi azaltmaya teşvik etti. Kimya sektörü başta olmak üzere pek çok sektörde şirketler üretimi durdurdu. Bu nedenle Avrupa genelinde gaz talebi normalin yüzde 20 kadar altında seyrediyor.

Ancak Almanya’da ülke tüketiminin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan hane halkı ve küçük işletmelerin gaz talebinin artacağı varsayılıyor. Bu kesimin gaz talebinin 15 Ekim-15 Mart arasında artacağı düşünülüyor.

Avrupa hükümetleri, daha yüksek fiyat ortamında tasarruf ihtiyacı hakkında verilen mesajların tüketimi kısacağını hesap ediyordu. Ancak ilk soğuklarda bu öngörülerin gerçekle uyuşmadığı görüldü. Bloomberg’in aktardığına göre, sonbahar soğuklarının kıtayı vurduğu ilk günlerde Almanya’daki hane halkları ve küçük firmalar gaz talebini beş yıllık ortalamanın yüzde 14,5 üzerine çıkardı.

Gaz şebekesini izlemekten sorumlu Alman yetkili Klaus Muller, rakamları ‘uyarı verici’ olarak nitelendirdi. Twitter hesabında yaptığı paylaşımda “Havalar daha da soğusa bile gaz tasarrufu yapılmalı” ifadelerini kullanan Muller, “Özel sektörde önemli tasarruflar olmadan kışın gaz sıkıntısından kaçınmak zor olacak” dedi.

RUSYA GAZI TAMAMEN KESERSE NE OLUR?

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) 4. Çeyrek 2022 Gaz Piyasası Raporu’nda da, Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını  tamamen kesmesi halinde Avrupa Birliği (AB) gaz piyasasının nasıl etkileneceğine ilişkin bir analize yer verildi.

Raporda, doğalgaz talebi azaltılmadan ve Rus gaz tedarikinin tamamen kesilmesi durumunda, AB gaz depolarındaki doluluğun Şubat 2023’te yüzde 20’nin altına inebileceği öngörüldü. Bu oranın LNG ithalatının düşük seyretmesi halinde yüzde 5’e kadar gerileyebileceği belirtildi.

HAVA TAHMİNLERİ ALARM VERDİ

Öte yandan Avrupa Orta Menzilli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) Genel Müdürü Florence Rabier de dün Financial Times’a verdiği demeçte, kasım ve aralık ayları için erken göstergelerin Batı Avrupa üzerinde daha soğuk havalar ile daha az yağış ve rüzgar getirmesinin muhtemel olduğunu söyledi.

Rabier ayrıca bu yıl ağustos ayında ölçülen sıcaklıkların 1991-2020 ortalamasından 1,7C daha yüksek olduğunu ve Avrupa’nın hidro enerji açısından da kırılgan bir durumda olduğunu söyledi. Avrupa’nın elektrik üretiminde rüzgar enerjisinin ve hidro enerjinin payı, bu yaz sıcak ve kuru hava nedeniyle düşmüştü.