Tarıma desteği kestiler çarşı pazar yangın yeri

OECD bölgesinde ortalama gıda enflasyonu temmuzda yüzde 12.59 iken Türkiye’de yüzde 93.9 oldu. Sebze meyve fiyatlarında hiçbir ülkede görülmeyen bu yangının kibritini, AKP’nin tarım desteklerini kesmesi yaktı.

Yaz ortasında dahi domatesin, salatalığın gramla alındığı, çocuklara dilediklerince meyve yedirilemeyen bir ülke haline gelen Türkiye’de gıda enflasyonundaki patlamanın nedeni, yayınlanan son OECD raporunun detaylarında yer aldı.

DESTEK YÜZDE 2.3’E DÜŞTÜ

Rapora göre Türkiye’de tarıma verilen toplam destek 2000 yılında gayri safi milli hasılanın (GSMH) yüzde 3.8’i iken bu oran 20 yıl sonra yüzde 1.6’ya kadar geriledi. 2000 yılında tarıma destek toplam tarım üretiminin yüzde 15.4’ü kadar iken, 20 yıl sonra bu oran yüzde 2.3’e düştü.Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Türkiye dahil üye 38 ülkenin son 20 yılda tarıma verdiği toplam desteği ve tarımdaki gelişimini ortaya koyan bir rapor hazırladı. Rapor, AKP döneminde tarıma değil inşaata-betona destek verilmesinin sonuçlarını ortaya koydu. Verilere göre 2000’de tarıma tüm destekler milli gelirin yüzde 3.8’i iken bu oran 2020’de yüzde 1.6’ya kadar geriledi. Bu paralelde milli gelirde tarımın payı son 20 yılda yüzde 10’dan yüzde 6.2’ye düştü. Peki bu süreçte diğer ülkeler ne yaptı? OECD ülkelerinde milli gelirde tarımın payı ortalama yüzde 2.9’dan 4.9’a kadar çıktı. Bu verilerin etkisi çarşı pazara yansıdı ve OECD bölgesinde ortalama gıda enflasyonu temmuzda yüzde 12.59 iken Türkiye’de yüzde 93.9 oldu.

İhracatın payı da geriledi

■ OECD raporuna göre Türkiye’nin tarımsal gıda ithalatının toplam ithalatındaki payı yüzde 5.9’dan yüzde 7.7’ye yükselirken gıda ihracatının ihracattaki payı yüzde 13.2’den yüzde 11.8’e geriledi. Bu veri, “ithalat yapıyoruz ama ihraç etmek için” savının da içinin ne kadar boş olduğunu ortaya koydu.

Gübre fiyatı 7 kat destek 2 kat arttı

■ OECD verilerine göre, Türkiye’de 2017 yılında 25 milyar dolar tarım desteği sağlanırken bu rakam 2021’de 7.4 milyar dolara geriledi. Tarım desteklerinden en önemlisi destek ödemeleri. Türkiye’de tarımsal destek ödemelerinin GSMH’nin yüzde 1’inden az olamayacağı 2006’da çıkarılan bir kanunla karara bağlandı ancak bu kanun hiç uygulanmadı. Tarımsal destek ödemeleri 2021 itibarıyla GSMH’nin yüzde 0.4’üne kadar geriledi. Son 5 yılda gübre fiyatlarının 7 kat, tarım ilacı maliyetinin 3 kat arttığı Türkiye’de tarımsal destek ödemelerindeki artış sadece 2 kat oldu.