Türkiye’nin Suriye operasyonu gündemde: İran’la kapalı kapılar ardında görüşmeler

Türkiye’nin Suriye’ye askeri operasyon düzenleme sinyali vermesinden sonra bölgedeki önemli aktörlerden İran’ın tutumu bir süredir tartışılırken, ABD merkezli yayın kuruluşu Al-Monitor, Türkiye ve İran arasında yapılan gizli görüşmeyi yazdı. İran Dışişleri’nden de Türkiye’nin olası operasyonuyla ilgili açıklama geldi.

Türkiye’nin Suriye’ye yönelik olası operasyonu tartışılırken, dün Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad operasyona karşı olduklarını dile getirmiş, Türkiye’nin olası askeri harekâtına imkanlar dahilinde askeri yanıt vermekten çekinmeyeceklerini söylemişti. ABD de daha önce arka arkaya yaptığı açıklamalarla Türkiye’yi operasyondan vazgeçirmeye çalıştıklarını açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu operasyon açıklamasının ardından gözlerin çevrildiği bölge aktörlerinden biri de İran oldu. Tahran yönetimi, Türkiye’nin operasyon planına açıkça karşı olduklarını vurgularken, olası risklere karşı ‘temkinli’ davranacaklarını vurguladı.

İranlılar, Halep’in kuzeybatısında, Türkiye’nin olası operasyon bölgesine çok uzak olmayan iki Şii yerleşimine milis takviyesi gönderirken, Türkiye ile İran arasında dışişleri bakanlığı seviyesinde Ankara’da gerçekleşmesi planlanan görüşme iptal edildi. İran basını, iptali ‘zamanlama sorunu’na bağladı.

İran Dışişleri Bakanı Hossein Amir-Abdollahian

Türkiye-İran ilişkilerini yakından takip eden İranlı bir gazeteci ABD merkezli yayın kuruluşu Al-Monitor’a yaptığı açıklamada, Tahran’ın itirazlarını iletmek üzere Ankara’ya bir askeri istihbarat yetkilisi gönderdiğini söyledi. Gazetecinin ismi güvenlik nedeniyle açıklanmadı.

İRAN DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN AÇIKLAMA

İran Dışişleri Bakanlığı da Türkiye’nin olası planını eleştirirken, bu operasyonun Suriye’deki gerilimi ve insani ızdırabı artıracağı uyarısında bulundu.

Suriye’de son dönemde sırtını ABD’ye dayayan ve omurgasını terör örgütü PKK/PYD/YPG’ye dayandıran Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü Youssef Hammoud de İran’ın bölgeye asker konuşlandırarak desteğini gösterdiği gibi siyasi olarak da direnmesini beklediğini” vurguladı. Terör örgütü, İranlı milislerin YPG’ye takviye gönderdiğini de açıkladı.

Öte yandan, İran destekli Şii milislerin 30 Mayıs’ta Grad füzelerini bölgeye yerleştirmeye çalıştığı iddiası yeniden gündeme geldi. Şii milislerin bu hareketinin Rus güçleri tarafından engellendiği açıklanmıştı. ABD merkezli yayın kuruluşu Al Monitor’a konuşan bir kaynak, Rusların İran’ın bu hamlesi konusunda terör örgütü YPG’yi uyardığını doğruladı.

İRAN DAHA ÖNCE DE KARŞI ÇIKMIŞTI

İran, 2018’de Türkiye’nin Zeytin Dalı Harekatı’na karşı da benzer bir tutum izlemişti. Afrin’de YPG’ye yardım için Şii milisleri bölgeye sevk etmek isteyen İran, Türk hava saldırısıyla durdurulmuştu.

Çeşitli kaynaklara göre, Hizbullah tarafından eğitilen ve donatılan yerel gruplar, Fatimiyun, Haşimiyon ve Zainabiyoun gibi İran destekli Şii gruplar ve Suriye hükümetinin milisleri Ulusal Savunma Kuvvetleri, Zehra ve Nubl’da bulunuyor. Ve yine kaynaklara göre, bölgede bir karargahı bulunan Devrim Muhafızları tarafından koordine ediliyorlar.

Rusya’nın Türkiye ile devam eden temasları, Türk birlikleri ile İran-Suriye güçleri arasındaki çatışma riskini azaltmak için bir sigorta poliçesi olabilir, ancak Tahran, Suriye’deki üçlü Astana sürecinin garantörü olarak kenara itildiğini düşünüyor.

Üç taraf bu ay içinde 18. tur müzakereleri yapmaya hazırlanırken, sertleşen iklimin tüm süreci baltalayabileceği de uluslararası basında yazılıp çizilen iddialar arasında…