Atatürk Havalimanı’nı bitiren 25 yıllık taahhüt

Yeni havalimanının ihalesinden yaklaşık 2 ay önce DHİM ile ihaleyi kazanan firmalar arasında yapılan yazışmada, “25 yıllık işletme süresi boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı plan planlanamayacağı gibi, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak” ifadesi net bir biçimde yer alıyor.

SÖZCÜ, Millet Bahçesi’ne dönüştürülecek Atatürk Havalimanı’na, ‘nasıl ve neden’ kıyıldığının belgesine ulaştı. Bu belge Türkiye’nin yıllardır tartıştığı “Atatürk Havalimanı’nı kapatmak üzere müteahhitlere verilen garantinin” belgesi.

Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük ihalesi olan yeni İstanbul Havalimanı, 26 milyar 139 milyon Euro karşılığında, Cengiz, Kolin, Kalyon, Limak ve Mapa tarafından oluşturulan ortaklığa verildi. 3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan bu ihaleden yaklaşık 2 ay önce Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHİM) ile ihaleyi kazanan firmalar arasında yapılan yazışmada, Atatürk Havalimanı’nın tarifeli seferlere kapatılacağı açık ve net olarak kayıtlara geçirilmiş.

Dönemin DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal ve yardımcısı Mehmet Ateş’in imzasının yer aldığı belgede “İstanbul Yeni Havalimanı Projesi İhalesi (Zeyilname)” konu başlığıyla, idareye yöneltilen bir takım sorulara cevap veriliyor. İdare, 8 numaralı soruya verdiği cevapta aynen şu ifadeleri kullanıyor:

TARİFELİ SEFER YOK

“25 yıllık işletme süresi boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı planlanamayacağı gibi, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak.”

Cevapta, özel uçakların bulunduğu Genel Havacılık Terminali’nin faaliyetine devam edeceği de kayıtlara geçiriliyor. Bunun yanında bakım onarım hangarları ve kargo faaliyetlerine de ilgili firmaların talep etmesi halinde devam edeceği belirtiliyor.

Yolcu ve finans garantisi

Yeni havalimanı Avrupa yakasının kuzeyinde yer alan Yeniköy, Akpınar ve Tayakadın köyleri arasında inşa edildi. DHMİ, bu proje için hem finansman hem de yolcu gelir garantisi verdi. İhale şartnamesine göre, yolcu gelir garantisi 12 yıl için toplamda 6.3 milyar Euro’ya ulaşıyor.

İstanbul Havalimanı’nın ihalesinin bedeli 26 milyar 139 milyon Euro.

Müteahhitler sordu, DHMİ cevap verdi

Soru: İstanbul Yeni Havalimanı’nın işletme dönemi boyunca İstanbul Anadolu Yakası’nda ve/veya Trakya Bölgesi’nde planlanan yeni havalimanı inşaası ve/veya mevcut havalimanlarına ait kapasite artırımları konularında bilgi verilmesini rica ederiz.

Cevap: İstanbul Yeni Havalimanı’nın işletme dönemi boyunca İstanbul Anadolu Yakası’nda ve/veya Trakya bölgesinde planlanan yeni havalimanı projesi bulunmamakla birlikte, ihtiyaç bulunması halinde yeni havalimanı inşaası ya da mevcut havalimanlarına ait kapasite artırımı yapılabilecektir. Ancak 25 yıllık işletme süresi boyunca İstanbul’a yeni bir havalimanı planlanamayacağı gibi, Atatürk Havalimanı’ndan tarifeli seferler yapılmayacak, onun dışında özel uçakların bulunduğu Genel Havacılık Terminali faaliyetine devam edecektir. Ayrıca, bakım onarım hangarları ve kargo faaliyetlerine de İlgili Firmalarının talep etmesi halinde devam edilecektir.

İGA’da iki ortak kaldı, BAE ve Katar beklemede

İhalenin ardından 10 Temmuz 2013’te Cengiz, Kolin, Kalyon, Limak ve Mapa’nın eşit paylarla ortak olduğu İstanbul Grand Airport Havalimanı İşletmeleri (İGA) kuruldu. 2019’da Kolin hissesini Kalyon ve Cengiz’e devretti. Mart 2022’de Limak ve Mapa’nın da hisselerini devretmelerinin ardından Kalyon yüzde 55’lik pay ile İGA’nın büyük hissedarı, Cengiz İnşaat da ikinci ortak oldu. İGA’nın yabancılara satışına kesin gözüyle bakıyor. Atatürk Havalimanı’nda pistlerinin de sürecin hızlandırılması için alel acele yapıldığı değerlendiriliyor. Cemal Kalyoncu Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’dan şirketlerin İGA’ya ilgi gösterdiğini açıkladı.