‘Esad İle Erdoğan görüşürse çözülür’

Korkusuz gazetesi yazarı, Ortadoğu uzmanı Hüsnü Mahalli SÖZCÜ’ye anlattı. Türkiye’deki sığınmacı sorununun ancak Suriye ile çözülebileceğini vurgulayan Mahalli, Erdoğan’a “Testereci ile barıştın Esad’la niye barışmıyorsun?” diye sordu.

Hüsnü Mahalli, ülkesi Suriye’de liseyi bitirdikten sonra üniversite öğrenimi için Türkiye’ye geldi.  Gazeteciliğe başladığında Ortadoğu ülkeleri muhabiriydi. Bölgede ne kadar savaş varsa hepsini yerinde izledi. Mahalli, “Türkiye’nin Arap ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesinde bir gazeteci olarak önemli katkım olduğuna inanıyorum. Ben hem baba Esad’ın hem oğlu Beşar Esad’ın, Tayyip Erdoğan’ın, Abdullah Gül’ün, Ahmet Davutoğlu’nun, Talabani’nin, Barzani’nin, Kaddafi’nin dostuydum. Kötü bir şey yapıldıysa onu önlemeye de çalıştım. Bu coğrafyada her şeyi bilen bir vatandaşım” diyor.

ARALARI NASIL AÇILDI?

Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın çok yakın ilişkilerine rağmen ne oldu da araları açıldı? Mahalli, bu sorumu şöyle cevaplandırdı: “Bu soruyu televizyonda Esad’a da sordular. Esad, ‘Aramızda bir sorun yoktu. Erdoğan geliyordu Sultan gibi, ben sanki onun valisiymişim gibi davranıyordu. Oysa bizler iki bağımsız devletiz, sen valine davrandığın gibi bana davranamazsın’ dedi. Esad’a göre gerçek neden bu.

Erdoğan, ondan iktidarı İslamcılarla paylaşmasını istiyordu. ‘Paylaşırsın-paylaşmazsn’ derken ara bozuldu.” Türkiye’de koruma altında 3 milyon 752 bin Suriyeli olduğu açıklanıyor. Mahalli, sorunun çözümüne ilişkin şunları söylüyor: “Cumhurbaşkanı Erdoğan isterse bir gün değil, bir dakikada biter. Esad, Erdoğan’a hiçbir şey yapmadı. İki ülkenin birlikte hareket etmesinin bir, iki başlığı var. Suriyelilerin geri götürülmesi. Altyapıdan vazgeçiyorum, ülkede 750 bin ev yıkıldı. Bunları yapmak için en avantajlı ülke Türkiye. Peki bu fırsatı niçin kaçırıyoruz?”

Testereciyle barıştı Esad ile de barışmalı

Cumhurbaşkanı, son olarak, “Sığınmacıları katilin kucağına atmam” dedi. Mahalli bu açıklamayı şöyle değerlendirdi: “Peki İsrail katil değil miydi? Kaşıkçı’yı öldüren Suudi Arabistan katil değil midir? Kralın oğlu Muhammed Bin Selman’ın adı, Kaşıkçı’yı kestirdiği için ‘Testereci’dir. 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olduğu açıklanan Birleşik Arap Emirlikleri’nin adamlarıyla koklaşıyorsunuz, her gün telefonla konuşuyorsunuz da, Esad’la niye barışmıyorsun? Madem ki gündeminizde sığınmacılar var, ilişki kurmazsanız bunları ülkesine nasıl göndereceksiniz?” Mahalli, “güvenli bölge”de Suriye Devleti’nin kontrolünün olmadığını da anımsatarak şöyle devam ediyor: “Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğünden yana olduğunu söylüyor. Palavra. Şu anda Kuzey Suriye’nin yüzde 9’u Türk ordusunun kontrolünde. Orada 60 bin civarında Suriye’ye muhalif silahlı militan var. İhtiyaçlarını Türkiye karşılıyor.

Suriye ile görüşmeler olduğu söyleniyor. Kesinlikle hiçbir düzeyde görüşme yok. Erdoğan ve Esad görüşsün, samimi söylüyorum sığınmacı sorunu hemen çözülür. Çünkü Suriye yoruldu. On bir yıl savaş yaptı. Ambargo var. Amerikan yaptırımları var. Elektrik, su, mazot, benzin yok. İnsanlar öldü yani.”

Esad geçmişi geçmişte bırakmayı ister

Türkiye ile diyalog kurulursa Esad’ın hiçbir şey istemeden sorunun çözümünü isteyeceğine inandığını anlatan Mahalli, “Geçmişi, geçmişte bırakıp unutulmasını isteyecektir. Zaten CHP de, İYİ Parti de, diğerleri de Esad’la görüşmemiz gerektiğini söylüyor. Suriye sorunu çözülmeden Irak sorunu çözülmez. Irak sorunu çözülmeden İran’ın oradaki etkinliği konuşulamaz. Irak sorunu çözülmeden Türkiye’nin oradaki PKK’ya karşı operasyonu konuşulamaz. Herkesin parmağı var her yerde. Bütün ülkelerin ajanları her tarafta cirit atıyor” diyor.