Bakan Koca’nın ‘senkronizasyon hatası’ inandırıcı bulunmadı

Sağlık Bakanlığı verilerine göre 29 Nisan’da  aktif Covid-19 vaka sayısının eksi 4.776 açıklanmasına bilim insanları ve siyasetçilerin “salgın boyunca verilerle oynanmasının son ve en açık göstergesi” tepkilerini, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın  “Senkronizasyon hatası” açıklaması dindirmedi. 

Sağlık Bakanlığı’nın her akşam paylaştığı tabloya göre son 29 Nisan’da Türkiye’de aktif vaka sayısının 4 bin 776 kişi eksiye düşmesine tepkiler sürüyor.

Dünya geneli corona virüsü vaka verilerinin derlendiği worldometers sitesindeki tabloya da yansıyan sayılarla ilgili olarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yaptığı “Covid-19 verilerinin tutulduğu sistemler arasında, 14 Nisandan beri yaşanan senkronizasyon hatası, Aktif vaka sayısının matematiksel olarak mümkün olmayacak şekilde eksiye düşmesi sonucu fark edilmiştir. Problem çözülmüştür” açıklaması da bilim insanlarını tatmin etmedi.

Sosyal medyada paylaşım yapan bir çok bilim insanı Covid-19 salgını boyunca böyle bir veriye sahip ilk ve tek ülke olduğuna dikkat çekerek, “Bu veriye göre yurttaşların bir kısmı hastalanmadan iyileşmiş oldu. Bilimsel açıklaması bulunmayan bu durum verilerin manipüle edildiğinin açık göstergesidir” yorumunda birleşti.

“10 GÜN İÇİNDE TEKRAR EKSİYE DÜŞEBİLİR”

Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala, şu ifadeleri kullandı: Bizler Covid-19 doğrulanmış/iyileşmiş olgu verileri arasındaki tutarsızlıkları 2 yıldır sürekli dile getirirken; ‘Senkronizasyon hatası’ olarak adlandırdıkları bu sorunu ‘matematiksel olarak mümkün olmayacak şekilde eksiye düşmesi sonucu’ ancak iki haftada fark edebilmişler.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Osman Elbek: Bakan Koca’nın paylaşımında 14 Nisan’ın yılı yok. Acaba ifade ettiği 14 Nisan, 2020’nin 14 Nisan’ı olabilir mi? 14 Nisan 2020’den bu yana gerçek verileri gösteremeyen bir ‘senkronizasyon hatası’ yaşanıyor olabilir mi” diye sordu. Prof. Fatih Tank da “Yalnız şöyle bir sıkıntı var. Şu an 17.259 olan aktif vaka sayısı, bu trend ile 10 gün içerisinde tekrar eksiye düşebilir.

“SENKRONİZASYON HATASINDAN SÖZ EDİLEMEZ”

Düzeltilen verilere göre günlük iyileşen sayısının 14 Nisan ve sonrasındaki her gün için yaklaşık yüzde 10 azaltıldığına, vaka ve ölüm sayılarına dokunulmamasına dikkat çeken Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu Üyesi yazılımcı Güçlü Yaman ise şunları söyledi:

– Bu senkronizasyon hatasının açıklanmaya ihtiyacı var. İyileşen sayısını yüzde 10 artıran veri hangi sistemden geliyor? Senkronizasyon hatasında ortaya çıkması daha muhtemel olan hata, bazı sistemlerdeki verilerin ana sisteme ulaşamaması ve toplamın fazla değil eksik çıkmasıdır.

– Toplamın fazla çıkabilmesi için sistemlerden birine fazladan veri girilmiş olması gerekir. Bu durumda artık ‘senkronizasyon hatasından’ söz edilemez. Bir sisteme iyileşen hasta sayısının ‘yanlışlıkla’ fazla girildiğinden bahsedilebilir. Onun için senkronizasyon hatası sonucu toplam sayının olması gerekenden fazla çıkmasının açıklanmaya muhtaç olduğunu düşünüyorum.