Ders kitabında Köy Enstitüleri için skandal sözler

Kuruluşunun 82. yılı kutlanan, Türkiye Cumhuriyetinin en büyük eğitim hamlelerinden birisi olarak kabul edilen Köy Enstitüleri’ne yönelik çirkin itham ve hakaretler Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi ders kitaplarına girdi. 

Ceyhun ÖZGÖNÜL

Türkiye Cumhuriyetinin en büyük eğitim hamlelerinden birisi olarak kabul edilen Köy Enstitülerine çirkin itham ve hakaretler ders kitaplarına girdi. Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesinde  “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi 2” dersinde okutulan 10 ünitede, Prof. Dr. Erdal Aydoğan  tarafından kaleme alınan “Köy Enstitüleri ve Kültür İhtilali” başlıklı bölümde “İstenilen Çin’deki gibi bir kültür ihtilali idi. Buralarda Kızıl Muhafız yetiştirilmek istendi. Ancak birkaç çakal makaldan, fikir ve ahlak fukarasından başka zaiyat verilmemiş olmasını şükranla kaydedebiliriz” deniliyor.

“KIZIL MUHA­FIZ ÖRNEĞİNDE UNSURLARIN YETİŞTİRİLMESİ DÜŞÜNÜLÜYORDU.”

Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Adana Şube Başkanı İsa Kayadan, ders kitabında yer alan ifadelere sert tepki gösterdi.  Kendisi de bir eğitimci olan ADD Adana Şube Başkanı İsa Kayadan, yaptığı açıklamada üniteyi kaleme alan Prof. Dr. Erdal Aydoğan’ın kitaptaki ifadelerini şöyle aktardı:

“…Gerçekten istenilen kültür değil, bugün Çin’de olduğu gibi, tam bir ‘kültür ihtilali’ idi. Enstitülerin şehir ve şenlikten uzak beyabanlarda (çöllerde) kurulması da köy çocuklarına istenilen şekli vermek içindi. Bolşeviklerin ‘amele kültürü’ yaratma gayretleri iflas ettiği halde bizde daha büyük bir cür’etle bir ‘kültür ihtilali’ teşebbüsüne girişilmiş ve Çin’e öncülük edilmiştir.  Nitekim Köy Enstitüleri’nde ‘Kızıl muha­fız’ örneğinde unsurların yetiştirilmesi düşünülüyordu.”

“… Gerçekten enstitülerle bir köylü-şehirli husumeti ya­ratmak, zavallı ezen muhtar ve ağa ile ezilen halk sınıfları icâd ederek ihtilâli köye sokmak gayreti baş gösterdi.“

“BİR KAÇ ÇAKAL MAKAL, AHLAK FUKARASI…”

“…İşte Köy Enstitüleri bir Kızıl muhafız yuvası olarak ha­zırlandığı için milletin isyanına sebep olmuş ve kapatılmış­tır. Fakat en mühim hadise bu isyanın bizzat uyanık ve vatan-sever enstitü talebeleri tarafından başlamış olmasıdır. Öyle ki bütün avlama tuzaklarına, menfaat ve şöhret tertiplerine rağmen bir Kızıl Muhafız ordusu yetiştirilememiştir.

Tezek edebiyatına kurban ve haya duyguları aşın­mış birkaç çakal ve makaldan, bir iki fikir ve ahlak fuka­rasından başka zayiat verilmemiş olmasını şükranla kay­dedebiliriz. Şüphesiz demokrasi gelmese idi kültür ihtilali­nin daha büyük tahribatına şahit olurduk. Böylece enstitü­ler meselesinde ilim ve millî irade birleşmekte, solcu ve devrimbazlar matemlerinde yalnız kalmaktadır.

Bu durumda onları tedavi edememekten dolayı biz de üzüntü duyar ve­ya istihza ile temaşa ederiz (zevkle seyrederiz). Lakin hastalıkların bulaşıcılığı dolayısıyla yeni nesli koruma tedbirlerini de ihmal edeme­yiz. Zira onlar başka yollardan kültür ihtilaline devam edi­yorlar. Esasen enstitülerin bu yaygara ve matemlerle açılamayacağını bildiklerinden bir şaşkınlık daha yaratmağa ve diktatörlük hazırlamağa çalışıyorlar”

“ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE DERS NOTU OLARAK VERMİŞLER”

Köy Enstitülerinin dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü önderliğinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç’un çabalarıyla kurulduğunu hatırlatan ADD Başkanı İsa Kayadan “Köy Enstitüleri, savaşlar gibi olumsuz koşullar nedeniyle unutulan, yoksul bırakılan ve yıpratılan Anadolu köylüsünün bilinç ve kimlik kazanma projesi olduğu asla unutulmamalıdır” dedi.

KAMUOYUNUN VİCDANINA BIRAKIYORUZ

İfade edilen söylemleri reddettiklerini aktaran Atatürkçü Düşünce Derneği Adana Şube Başkanı İsa Kayadan “Aydoğan bu tespitleri neye göre yapmıştır? Amacı nedir, neye hizmet etmektedir? Bu değerlendirmeyi kamuoyunun vicdanına bırakıyoruz. Biz Atatürkçü Düşünce Derneği olarak bu konuyu sorgulayacak ve takipçisi olacağız. Son olarak Köy Enstitülerine sataşma hadsizliğini gösterenlere diyoruz ki; Nefret dili sizin olsun, sevgi dili bizim”

1940’DA AÇILDI, 1954’DE KAPATILDI

İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve dönemin İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un büyük çabalarıyla kurulan ve sayıları 21’e ulaşan Köy Enstitülerinde 1.308’i kadın 17.251 köy öğretmeni yetişti.

Fakir Baykurt, Ümit Kaftancıoğlu, Mahmut Makal, Dursun Akçam, Pakize Türkoğlu, Adnan Binyazar gibi önemli edebiyatçıların da yetiştiği Köy Enstitülerinde; fen bilimleri, tarih, genel kültür, müzik ve beden eğitimi gibi derslerin yanı sıra arıcılıktan ipekböceği yetiştiriciliğine, fidancılıktan balıkçılığa, dokumacılıktan çocuk bakımına, marangozluktan inşaat yapıcılığına kadar günlük yaşamda yer alacak birçok mesleğin eğitimin de veriliyordu. Köy Enstitüleri Demokrat Parti döneminde 1954 yılında kapatıldı.

O PROFESÖR BİLİM KURULU ÜYESİ OLMUŞ

Ders notlarında Köy Enstitülerine hakaret içeren ifadeler bulunan Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi  Prof. Dr. Erdal Aydoğan, 2020 yılında  Cumhurbaşkanlığı Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna bağlı Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı Bilim Kurulu asil üyeliğine atandı.