Yedi Güzel Adam’ın zarif şairi: Cahit Zarifoğlu

Niyazi Bey ile Şerife Hanım’ın oğlu olarak 1 Temmuz 1940’ta Ankara’da dünyaya gelen Zarifoğlu, okula başlamadan önce, annesi, anneannesi ve mahalle hocalarından okuma-yazmayı, resim yapmayı ve Kur’an-ı Kerim okumayı öğrendi. 

Şanlıurfa’da başladığı ilköğrenimini, 1951’de Kahramanmaraş’ta tamamlayan Zarifoğlu, babasının görevi nedeniyle çocukluk yıllarını Silvan, Baykan, Siirt, Siverek ve Kızılcahamam’da geçirdi. Zarifoğlu, lise son sınıfta edebiyat ve matematik derslerinden bütünlemeye kaldığı için 1955’te başladığı liseyi ancak 1961’de tamamladı. 

İlk şiirleri Kahramanmaraş’ta yerel gazete ve dergilerde yayınlandı 

Kahramanmaraş’a dönerek kısa süre vekil öğretmenlik yapan usta yazar, bir gazetede çalışmaya başladı ve bu dönemde ilk şiirleri ile denemeleri, yerel gazete ve dergilerde okuyucuyla buluştu. 

Zarifoğlu ile Türk edebiyatının önemli kalemlerinden Rasim Özdenören, Alaeddin Özdenören, Erdem Bayazıt, Mehmet Akif İnan ve Ali Kutlay’ın Maraş Lisesinde başlayan arkadaşlıkları, “Diriliş”, “Edebiyat” ve “Mavera” dergilerinde sürdü. Zarifoğlu’nun yazıları, Nuri Pakdil’in Maraş’ta çıkardığı “Hamle” dergisinde yayımlandı. 

“Yedi Güzel Adam” olarak bugün de hatırlanmaya devam eden bu arkadaş grubu, 1956-1959’da Yenilik, Yeni Ufuklar, Türk Sanatı, Seçilmiş Hikayeler, Varlık, Yeditepe, Dost ve Pazar Postası gibi yayınlarda okurla buluştu. 

Eskişehir’de Türk Hava Kurumunun uçuş kurslarına katılarak Milli Model Uçak B Sertifikası alan Zarifoğlu, jet pilotu olmak istediyse de kulağındaki rahatsızlık nedeniyle Hava Harp Okuluna gidemedi. 

“Yaşamak” kitabı 1980’de yayınlandı 

Öncülük ettiği “İnkılap” gazetesinde yaptığı haberlerin yanı sıra günlük yazılar yazan ve sanat sayfası hazırlayan Zarifoğlu’nun yazıları, 1980’de okuyucuyla buluşan “Yaşamak” kitabında topladığı günlüklerinin ilk örnekleri oldu. 

Usta şair, 1961’de girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünden 1971’de mezun oldu. Üniversite yıllarında, Necip Fazıl Kısakürek ile Sezai Karakoç’un, Zarifoğlu’nun kişiliği ve şiiri üzerinde büyük etkisi oldu. 

Cahit Zarifoğlu’nun şiirleri, 1966’da yeniden çıkmaya başlayan Diriliş dergisi ile Türk Dili ve Soyut dergilerinde, Cemal Süreya’nın Papirüs, Memet Fuat’ın Yeni Dergi’sinde de yer aldı. 

Yazı hayatı boyunca lisedeki arkadaş grubuyla hareket eden Zarifoğlu, 1965’te, haftalık Yeni İstiklal gazetesinin Rasim Özdenören tarafından yönetilen sanat sayfasında yer almaya başladı.

Abdurrahman Cem ve Cahit Zarifoğlu imzalarıyla 13 şiir kaleme alan başarılı edebiyatçı, bu şiirleri 1967’de yayımladığı “İşaret Çocukları” kitabına aldı. 

Otostop yaparak Avrupa’yı dolaştı 

Almanya’da Goethe Enstitüsünün dil eğitimi kurslarına giden, otostop yaparak Avrupa’yı dolaşan ve kısa süre tercümanlık da yapan Zarifoğlu, 1969-1970’te “Hakimiyet” gazetesinde teknik sekreter olarak çalıştı. 

Zarifoğlu, 1972-1973’te İstanbul’daki bir kolejde Almanca öğretmeni olarak görev yaptı. İstanbul Tuzla’da 1973’te yedek subay olarak başlayan ve Kars’ta devam eden askerlik görevini 1975’te Kıbrıs’ta tamamlayan şair, askerliğin hemen ardından Makine Kimya Endüstrisi Kurumunda memur olarak çalışmaya başladı. 

Edebiyat çevrelerinde ilgiyle karşılanan ilk kitabını kendi parasıyla bastıran ve yeterince dağıtamadığı için büyük kısmı elinde kalan Zarifoğlu’nun eylül 1973’te çıkan ikinci kitabı “Yedi Güzel Adam” en bilinen eserlerinden biri oldu. 

Usta şair, kendisi ile ilgili yaptığı bir açıklamada, “Bir yerde çok titiz bir insanım, bir bakıma da hiç titiz değilim. Görünüşte bir düzensizlik içindeyim ama her şey zihnimde benim de şaştığım bir disiplin ve düzen içindedir. Şu masanın halini görüyorsun. Çekmeceler de öyle ama söyleyin bir şey, onu gözüm kapalı çıkarayım. Hayatım da öyle. Bir telaş içinde parçalanmış gibiyim. Ama saati saatine programlanmışımdır. Şiiri de ne zaman yazacağımı bilmiyorum. Memur gibi. Durum öyle gerektiriyor.” ifadelerini kullanmıştı. 

“İns” adlı eseri de 1974’te Edebiyat Dergisi Yayınları arasında çıkan Zarifoğlu, 1976’da mütercim sekreter olarak TRT’ye geçti. 

Necip Fazıl Kısakürek nikah şahidi oldu 

Necip Fazıl Kısakürek’in aracılığıyla Abdülhakim Arvasi’nin soyundan gelen, Van Müftüsü Kasım Arvas’ın kızı Berat Hanım’la tanışan şair, 19 Ağustos 1976’da evlendi. Zarifoğlu’nun Van’da gerçekleşen düğününde Necip Fazıl Kısakürek nikah şahidi oldu. Şairin, Fatma Betül, Ayşe Hicret, Ahmet ve Arife adında 4 çocuğu dünyaya geldi. 

Cahit Zarifoğlu, 1983’te TRT İstanbul Radyosuna atandı. İçine kapanık bir karakteri olan ve şiirini temelde “İkinci Yeni”nin kazanımları üzerine kurarak bu akımda kendi yeniliğinin peşine düşen Zarifoğlu, alışılmadık söz dizimiyle imge ve bütünlüğe verdiği önemle Türk şiirine kendi orijinalliğini getirebilen şairlerden biri oldu. 

Şiirleri İngilizce ve Arapçaya da çevrilen usta şair, ömrünün son yıllarında yöneldiği çocuk edebiyatında kaleme aldığı “Yürekdede ile Padişah” eseriyle 1984’te Türkiye Yazarlar Birliği Çocuk Edebiyatı Ödülü’nü kazandı. 

Zarifoğlu, pankreas kanseri nedeniyle 7 Haziran 1987’de İstanbul’da vefat etti. 

Yedi İklim, Muhit, Mavera, Beyaz Bulut, Seferber, Kitap/Haber, Hece ve Bürde’nin arasında bulunduğu dergilerde vefatından sonra özel sayılarla yad edilen ve adına şiir ödülleri verilen Zarifoğlu hakkında birçok tez de kaleme alındı. 

Cahit Zarifoğlu, “İşaret Çocukları”, “Yedi Güzel Adam”, “Menziller”, “Korku ve Yakarış”, “Şiirler” adlı şiir kitapları “Serçekuş”, “Ağaçkakanlar”, “Katıraslan”, “Yürekdede ile Padişah”, “Motorlu Kuş”, “Küçük Şehzade”, “Kuşların Dili”, “Gülücük” ve “Ağaçokul” isminde çocuk kitaplarına imza attı. 

Usta yazar, günlük türünde “Yaşamak”, roman türünde “Savaş Ritimleri” ve “Anne” eserlerini yazarken, deneme türündeki “Bir Değirmendir Bu Dünya” ve “Zengin Hayaller Peşinde” isimleriyle toplanan eserlerinin yanı sıra “Sütçü İmam” adlı tiyatro oyununu da kaleme aldı. 

Zarifoğlu’nun üniversite tezi “Rilke’nin Romanında Motifler” adıyla kitaplaştırıldı. Beyan Yayınları ayrıca yazarın “Konuşmalar”, “Romanlar,” “Hikayeler”, “Çocuklarımızla Atlara Biniyorduk”, “Okuyucularla”, “Mektuplar” ve “Radyo Oyunları”nı okuyucunun istifadesine sundu.