YÖK’ten doktora ve yüksek lisans düzenlemesi

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), lisansüstü eğitimin kalitesinin artırılması amacıyla lisansüstü eğitim-öğretim programı açılması ve yürütülmesine dair ilkelerde değişiklik yaptı.

YÖK’ten yapılan açıklamaya göre; Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği çerçevesinde açılacak her bir program için ayrı ayrı olmak üzere belirli yeterliliklerin sağlanması gerekecek.

EN AZ İKİ PROFESÖR

Öğretim üyelerinin, programın açılacağı üniversite kadrosunda görev yapmakta olup doktorası veya doçentliğinin programın açılacağı alanda, söz konusu program disiplinler arası ise doktora veya doçentliğinin Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun belirlediği doğrudan ilişkili alanlarda olması gerekecek. Doktora programı, en az 2’si profesör, 1’inin profesör olması halinde ise en az 2’si doçent olmak üzere, üniversite kadrosunda asgari 6 öğretim üyesiyle açılabilecek.

EN FAZLA İKİSİ ALAN DIŞI

Lisans programındaki ana bilim/ana sanat dalı ile aynı isimde doktora programı açılması halinde bu öğretim üyelerinin 4’ü doğrudan programın açılacağı alandan olmak şartıyla 2’si Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun belirlediği ilgili alanlardan olabilecek.

Yüksek lisans programı en az 2’si profesör ve/veya doçent unvanına sahip olmak üzere üniversite kadrosunda asgari 3 öğretim üyesi ile açılabilecek.

Yüksek lisans programı açılabilmesi için öğretim üyelerinin en az 2 yarıyıl lisans programında ders vermiş olması, doktora programı açılabilmesi için ise söz konusu öğretim üyelerinin en az 4 yarıyıl lisans ya da 2 yarıyıl tezli yüksek lisans programında ders vermiş olması zorunlu olacak.

Lisansüstü eğitim-öğretim programı açacak üniversitenin ilgili program için gerekli kütüphane ve laboratuvar gibi eğitim-öğretim ve araştırma altyapı imkanlarına sahip olması gerekecek. Yüksek lisans ve doktora programlarında farklı bilim/sanat dallarından öğretim üyelerinin gerekliliği hususunda Yükseköğretim Yürütme Kurulu yetkili olacak.

YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA KRİTERLERİ

Başvuru yapılan yüksek lisans programında görev alacak öğretim üyeleri başına düşen yayın/eser sayısı ortalamasının, müracaat edilen yıldan önceki takvim yılı dikkate alınarak en az 1 olması gerekecek.

Doktora programına üniversitenin başvuru yapabilmesi için en az 1 program akreditasyonunun olması gerekecek. Başvuru yapılan doktora programında görev alacak öğretim üyeleri başına düşen yayın/eser sayısı ortalaması, müracaat edilen yıldan önceki takvim yılı dikkate alınarak en az 1 olacak.

DANIŞMANLAR NASIL ATANACAK?

Açılan lisansüstü programlarda niteliklere sahip öğretim üyeleri, ilgili programın bağlı bulunduğu enstitü yönetim kurulu kararıyla danışman olarak atanacak. Birinci danışmanlar, üniversite kadrosundaki öğretim üyeleri arasından (2547 sayılı Kanun Ek Madde 46 ile görevlendirilenler dahil) atanacak. Böylece yükseköğretim kurumları dışında çalışan doktora derecesine sahip Türk veya yabancı uyruklu nitelikli araştırmacıların da birinci danışman olabilmesine imkan sağlandı.

İkinci danışmanlar ise üniversite kadrosu dışındaki öğretim üyeleri ile doktora derecesine sahip kişiler/araştırmacılar arasından da atanabilecek. Emekliye ayrılma veya başka bir yükseköğretim kurumuna geçme gibi sebeplerle ilgili yükseköğretim kurumundan ayrılan öğretim üyelerinin başlamış olan danışmanlıkları devam edecek. Tezin iç kapağında tez danışmanı ve diğer tez jüri üyelerinin isimleri yer alacak.

ÜÇ YILDA ŞARTLAR SAĞLANAMAZSA…

Bu ilkelerden önceki yeterlilikleri sağlayan ancak yeni getirilen asgari yeterlilikleri sağlayamayan lisansüstü programların 3 yıl içinde (2026-2027 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar) aranan yeni yeterlilikleri sağlaması gerekecek. Şartları sağlayamayan lisansüstü programlara öğrenci alımı durdurulacak.