4 asırlık camide 5.19’un sırrı

Samsun’un Kavak ilçesine 10 kilometre uzaklıktaki Bekdemir Mahallesi’nde bulunan tarihi ahşap Bekdemir Camisi zamana meydan okuyarak yüzyıllardır ayakta duruyor.

Bekdemir Camisi ilçeye gelen yerli ve yabancı turistlerin ziyaret ettikleri yerlerinden başında geliyor.

Tarihi cami yapım tekniği ve özellikleri ile vatandaşların yanı sıra birçok bilim insanının da dikkatini çekiyor.

Cami ahşap yığma çantı tekniği ile inşa edildi. 50 kişi kapasiteli caminin yapımında meşe ağacı kullanıldı.

Yapım tarihine ilişkin net bir bilgi bulunmazken yapılan araştırmada 2 katlı caminin alt katının 400 yıl üst katının ise 395 yıl önce yapıldığı belirlendi.

Caminin süslemelerinde ise birçok dikkat çeken motif bulunuyor.

Mihrap kısmında Anadolu’da bereket sembolü olarak gösterilen yanında bıçak bulunan dilimlenmiş karpuz motifi yer alıyor. Yine süslemelerde üzüm, üzerinde çiçek demeti ile resmedilmiş boynuz, istiridye, perde, kandil gibi motifler bulunuyor.

Caminin mihrap duvarında ise madalyonlar içinde Arapça Allah, Hz. Muhammed, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali yazıyor.

Ayrıca hemen yanlarında 5.19′ u gösteren bir de saat işlemesi bulunuyor. Madalyon içindeki saat süslemesi ise gizemini koruyor. İşlemede saatin neden 5.19’un belirtildiğiyle ilgili ise bir bilgi bulunmuyor. Saat işlemesi ile ilgili bu nedenle pek çok varsayımda bulunuluyor. Camilerde rastlanılmayan saat işlemesinin ve üzerindeki 5.19 vaktinin ne anlama geldiği ise hem bilim insanları hem de vatandaşlar tarafından merak konusu oluyor.

“OSMANLI’YA BATI’DAN GELEN SAATLERE BENZİYOR”

OMÜ Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Kemal Özkurt, “1800’lü yıllarda Osmanlı ülkesine Batı’dan getirilen saat örneklerine benzerlik gösteriyor. Nakkaş saati 5.19’u rastgele mi tasvir etti, yoksa bir mesaj mı vermek istedi bunu bilemiyoruz” diye konuştu.

Cami duvarına saat çizmenin, insanın aklına en son gelecek şey olduğunu ifade eden Doç. Dr. Özkurt, sözlerine şöyle devam etti:

“Muvakkithane dediğimiz camilerin birimi olur. Orada namaz vakitlerini belirleyen görevliler olurdu. İnsanlar muvakkitlerin belirlediği zamana göre ibadetlerini yapardı. Ancak 1800’lere geldiğimizde yurt dışından gelen saatlerle daha dakik daha güvenli gibi bir durum var. Bugün inşa edeceğimiz bir camide süsleme anlayışı olarak akla gelecek en son şey saat iken, bir saat motifini camiye yapmak insanın aklına gelebilecek en son şey iken 1800’lerde dönemin şartları itibarıyla saat önemli bir yer tutmakta.”

“NAKKAŞ BİR MESAJ MI VERDİ?”

Cami duvarında bulunan saat figüründeki zamanın, nakkaşın sırrı olabileceğini belirten Doç. Dr. Özkurt, “Burada ayrıca üzerinde durulması gereken bir şey de nakkaşlar veya sanatçılar, bazen inşa ettikleri bir yapı ya da ürettikleri bir sanat eserinin bir köşesine adına sır diyebileceğimiz bir şeyler gizler. Acaba nakkaş 5’i 19 geçiyor demek suretiyle bir mesaj mı verdi, bu süsleme işinin bittiği saat midir, yoksa başka bir mesaj mı veriliyor? Bundan sonraki süreçte bu konu üzerinde düşünülürse camimizin duvarındaki bu saati farklı meslek grupları bu konuya kafa yorup bir sonuca ulaşacaktır” diye konuştu. (DHA)