17 Ağustos 1999 depremi anılıyor: Neler yaşandı, kaç kişi hayatını kaybetti?

Marmara depremi 17 Ağustos 1999 yılında, saat 03:02’de meydana geldi. Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan ve 45 saniye süren depremde Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’de 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı. 17 Ağustos Marmara Depremi’nin 23. yıldönümü dolayısıyla, depremde hayatını kaybeden vatandaşlar anılıyor. 17 Ağustos depremi döneminde çekilen fotoğraflar meydana gelen sarsıntının korkunçluğunu gözler önüne seriyor.

16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan gece meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki büyük depremin acıları unutulmadı. Gece yarısı yaşanan ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’de yıkıma neden oldu. Depremde ölen ve yaralananların yanı sıra 5 bin 840 kişi de kayboldu.

17 AĞUSTOS DEPREMİ İLE NELER YAŞANDI?

Resmi rakamlara göre depremde 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi de yaralandı. 5 bin 840 kişi de kayboldu. Yine resmi rakamlara göre Avcılar’da 976 kişi yaşamını yitirdi. İlçede aradan geçen 23 yıla rağmen orta riskli olarak gösteren 354 bina, hasar durumunu ve olası depremde yıkılma ihtimalini koruyor.

TÜRKİYE TARİHİNİN İKİNCİ EN BÜYÜK DEPREMİ

23 yıl önce 16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan gece, saat 03:02’de meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki sarsıntı, Türkiye tarihinin en büyük ikinci depremi olarak kayıtlara geçti. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın kırılmasıyla meydana gelen deprem; İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da büyük can ve mal kaybına neden oldu. Deprem sonrası Kanal D Haber ekibi helikopterle İstanbul’un Avcılar ilçesinin üzerinde uçtu, yıkımın boyutunu gözler önüne serdi.

FOTO: AA

PEŞ PEŞE TELSİZ ANONSLARI

Deprem gecesi Kocaeli Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı konuşmalar felaketin boyutunu gözler önüne seriyor. İl genelinin hemen hemen her mahallesinden anons eden ekipler yıkılan binaların olduğunu ‘155 Haber Merkezi’ne bildiriyor.

Ekipler yıkılan binaların olduğunu anons ederken, altında kalanların olduğunu ve çığlıkların geldiğini de ifade ediyor. Dönemin Kocaeli Valisi Memduh Oğuz bir süre sonra telsiz konuşmalarına girerek emniyet müdürlüğünün durumunu soruyor. Ekipler ise binada küçük hasarın olduğunu, kendilerinin dışarıda bulunduğunu ifade ediyor.

Deprem gecesi polis telsizlerinde yaşanan diyaloglar şöyle:

– Merkez deprem oluyor

– Anlaşıldı dikkatli olun

– Merkez sakin olsun. İlçeler dahil, herhangi bir hasar, kayıp var mı tespit ettirelim

– Burada ışıklar gitti

– Merkez 60 Evler’de acayip deprem oldu

– Anlaşıldı. Doğrudur dikkatli olun

– Adliye lojmanlarının batı tarafında bina komple yıkıldı

– Karakolun yan tarafında 4 katlı bina komple yıkıldı

– Merkez itfaiyeye bilgi verelim, faaliyete geçsinler. Tüm görevlilerimizi göreve çağırın

– Benzinliğin bahçesindeki 4-5 katlı bina tamamen çöktü
– Terminal yanındaki bina tamamen çöktü. 5-10 kişi altında kaldı, inlemeler var. Biz yardım ediyoruz ama tamamen enkazın altındalar

– İGSAŞ sitelerinde 5 katlı bina önümde çökük duruyor

– Merkez terminalde elektrikler kesik, kısmen yıkıklar mevcut, biz dışarıdayız

– NATO ve Denizciler Caddesi’nde bazı binalarda çökme var

– Anlaşıldı arka tarafta bina çöktü. Lojmanların oraya ambulans gelsin. Burada yaralılar var

– Vali Memduh Oğuz: Müdüriyet binasının durumu nedir

– Küçük çapta hasarlar mevcut. Hepimiz binayı boşalttık, emniyet müdürlüğümüzde herhangi bir can kaybı yok sayın valim

– Terminalin arka tarafında bayan sıkışmış yardım istiyor

– Merkez tekrar deprem oluyor

FOTO: AA

200 BİN KİŞİ EVSİZ KALDI

Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.

FOTO: AA

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ BAŞLATTI

Depremde İstanbul’da 454 kişi yaşamını yitirirken Yalova, Düzce ve Gölcük’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981’e çıktı.

İstanbul’da 1880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.

Kentte ayrıca 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunların 118’i orta, 13’ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın kamu binasının 1137’sinde az, 387’sinde orta, 37’sinde ise ağır hasar oluştu.

FOTO: AA

İstanbul’da depremden en çok zarar gören yer Avcılar oldu. İlçede 270 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi de yaralandı. 1823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3 bin 685 konut ve 461 iş yerinde hafif hasar meydana geldi.

Bakanlıklar ile TOKİ ve diğer kurumların iş birliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı. TOKİ, belediye ve özel sektör tarafından yıkımın yaşandığı kentlerde, deprem yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi.

Başta okullar ve hastaneler gibi kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.

FOTO: AA

KOCAELİ’DE DEPREMİN İZLERİ SİLİNDİ

Binlerce insanın yaşamını yitirdiği, ev ve iş yerinin yıkıldığı Kocaeli’de, depremin ardından facianın acı izleri ortadan kaldırıldı. Depremde en ağır yıkımın yaşandığı şehirde deprem yönetmeliğine uygun binlerce konut inşa edildi.

Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Gölcük, Körfez ve İzmit başta olmak üzere birçok ilçede yeni projeler hayata geçiriliyor.

Bu kapsamda yapı stoku açısından en riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” ile 1105 hak sahibinin evleri yeniden yapılacak.

FOTO: AA

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince finanse edilen projede, 494 binada oturan hak sahiplerinin tahliye edilmesiyle yıkım çalışmaları yapıldı.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü iş birliğinde hazırlanan “Kocaeli İli Afet Zararlarının Azaltılmasında Akıllı Kent Uygulaması Projesi” kapsamında “acil müdahale” ve “erken uyarı” sistemi kurulması için çalışmalar devam ediyor.

Yine şehrin farklı noktalarına kurulan 41 deprem kayıt istasyonundan elde edilen verilerle deprem haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.

FOTO: AA

SAKARYA’DA YATAY KENTLEŞME

Depremin en çok etkilediği ikinci il olan Sakarya da kentsel dönüşüm ve diğer çalışmalarla depremin izlerini sildi.

Afet sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Temmuz Camili, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Valilik ve diğer resmi kurumların da içerisinde bulunduğu “yeni yerleşim bölgesi” oluşturuldu.

TOKİ tarafından deprem yönetmeliğine uygun konutlar inşa edilirken Büyükşehir Belediyesi de Yenikent Park, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park gibi sosyal donatı alanlarını kente kazandırdı.

FOTO:AA

Sakarya’da olası depremleri en az kayıpla atlatabilmek için “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla uygulanmaya devam ediliyor. Model sayesinde çok katlı binalara ruhsat verilmezken kent sakinleri deprem yönetmeliğine uygun konutlarda güvenle yaşamlarını sürdürüyor.

Sanayi ve tarım alanındaki yatırımlarıyla adından söz ettiren Sakarya, kentsel dönüşümde de Türkiye’ye örnek oluyor. Bu kapsamda Erenler ilçesine bağlı Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm Projesi” hayata geçirildi.

Yıkılanların yerine yapılan konutlar hak sahiplerine verilirken belediye bütçesiyle etap etap gerçekleşen projede çalışmalar devam ediyor.

Büyükşehir Belediyesi, muhtemel afetlere hazırlıklı olunması amacıyla kente Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) de kazandırdı. AKOM, olası afet durumunda kriz merkezi olarak hizmet sunacak. AA